سرماخوردگی (Common Cold) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تنفسی است و معمولاً به علت عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. عفونت اغلب توسط ویروس‌های رینوویروس ایجاد می‌شود، اما ویروس‌های دیگر نیز می‌توانند عامل اصلی سرماخوردگی باشند. این بیماری به عنوان “سرماخوردگی” به دلیل شایعترینش زمان وقوع آن در فصل سرما نامیده شده است.
علائم و عارضه‌های سرماخوردگی شامل موارد زیر می‌شوند:
-
- سرفه و عطسه: شخص مبتلا به سرماخوردگی معمولاً با سرفه و عطسه آغاز می‌شود. این علائم به علت التهاب مخاط تنفسی ایجاد می‌شوند.
-
- تب: بعضی از افراد با سرماخوردگی تب دارند. تب معمولاً ملایم است.
-
- گلو درد: سرماخوردگی ممکن است با درد و تورم در منطقه گلو همراه باشد.
-
- آبریزش بینی: مخاط بینی افزایش یافته و باعث آبریزش بینی می‌شود.
-
- خستگی و ضعف: افراد مبتلا به سرماخوردگی معمولاً احساس خستگی و ضعف عمومی دارند.
سرماخوردگی معمولاً تا 7-10 روز طول می‌کشد و در این مدت نیاز به استراحت می باشد.
به طور معمول، سرماخوردگی به تدریج خودبه خود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان خاصی ندارد. مصرف مایعات به میزان کافی، استراحت، و مصرف داروهای تسکین‌دهنده علائم از جمله آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.
راههای پیشگیری از سرماخوردگی در فصل پاییز
1. شستشوی دست‌ها: یکی از راههای اصلی انتقال ویروس‌ها که سرماخوردگی را ایجاد می‌کند، تماس با دست‌های آلوده است. بنابراین، شستشوی دست‌ها با صابون و آب به مراتب کاهش خطر انتقال ویروس‌ها و عفونت‌ها می‌دهد.
- استفاده از ضدعفونی کننده‌ها: در مکان‌های عمومی و محل‌کارها، استفاده از ضدعفونی کننده‌ها بر روی سطوح مشترک مانند در دستگیره‌ها و صندلی‌ها می‌تواند کمک کند تا ویروس‌ها به راحتی منتقل نشوند.
- مصرف ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها: مصرف موادی نظیر ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها که در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شوند، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- واکسیناسیون علیه آنفلوانزا: در فصل پاییز، واکسیناسیون علیه آنفلوانزا می‌تواند در پیشگیری از این عفونت مهم باشد. آنفلوانزا به عنوان یک عامل اصلی سرماخوردگی‌های شدید تشخیص داده می‌شود.
- تهویه و تازه سازی هوا: حفظ تهویه مناسب در مکان‌های داخلی و تازه‌هوایی کردن محیط مسکونی و محل کار می‌تواند باعث کاهش انتقال ویروس‌ها شود.
- اجتناب از تماس با افراد مبتلا: اگر کسی در اطراف شما سرماخوردگی داشته باشد، تلاش کنید تا از تماس نزدیک با او پرهیز کنید.
- مراقبت از خود: مراقبت از سلامت عمومی خود از طریق مصرف مواد غذایی سالم، ورزش منظم، و خواب به میزان کافی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
- مصرف مکمل‌های ویتامینی: در مواقعی که سیستم ایمنی ضعیف است، مصرف مکمل‌های ویتامینی مانند ویتامین C می‌تواند به تقویت آن کمک کند.
تغذیه مناسب برای پیشگیری از سرماخوردگی
تغذیه مناسب تنها یکی از عواملی است که در پیشگیری از سرماخوردگی نقش دارد. مراقبت از سلامت عمومی، خواب به میزان کافی، ورزش منظم، و شستشوی دست‌ها نیز از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. همچنین مشوره با یک متخصص تغذیه در مورد تغذیه خود می‌تواند مفید باشد.
1. میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند. ویتامین C که در پرتقال، نارنج، توت‌فرنگی و سبزیجاتی نظیر گل خرفه، براکلی، و کرفس وجود دارد، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- میوه‌های خشک: میوه‌های خشکی نظیر گردو، بادام، و کشمش به عنوان منابع انرژی و مواد مغذی می‌توانند مفید باشند. این میوه‌ها غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین E و روی هستند.
- ماهی و مواد پروتئینی: مصرف ماهی نظیر ماهی سردآبی مانند ماهی قزل‌آلا و ماهی سالمون که دارای اسیدهای چرب امگا-3 هستند، به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. پروتئین‌های مرغ، گوشت قرمز، و سایر منابع پروتئینی نیز به تقویت عضلات و سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
- لبنیات: مصرف محصولات لبنی نظیر ماست و مواز تازه (بدون شکر اضافی) به عنوان منابع پروبیوتیک می‌تواند به تعادل میکروب‌های دستگاه گوارش و بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند.
- سیر و زنجبیل: این دو مواد غذایی دارای خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی هستند و می‌توانند در مقابله با عفونت‌ها کمک کنند.
- آب: مصرف مایعات به میزان کافی برای حفظ رطوبت بدن و آبیاری مخاط‌های تنفسی می‌تواند از خشکی و آبریزش بینی جلوگیری کند.
- عسل: عسل دارای ویژگی‌های ضدباکتریایی و ضدالتهابی است. ممکن است به تسکین علائم گلو درد و سرفه کمک کند.
- تغذیه منظم: مصرف وعده‌های غذایی منظم با تنوع مواد غذایی می‌تواند از ارائه تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک:
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در صورت سرماخوردگی وابسته به شدت و مدت علائم، وضعیت سلامت عمومی شما و عوامل دیگر است. در اغلب موارد، سرماخوردگی یک بیماری خفیف و خود محدود است و نیاز به مراجعه به پزشک ندارد. اما در موارد زیر، ممکن است لازم باشد به پزشک مراجعه کنید:
- علائم شدید: اگر علائم شما خیلی شدید باشند، مثل تب بسیار بالا (بالای 38 درجه سانتی‌گراد)، سرفه خونریزی، تنگی نفس شدید یا تب رشد شدید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه مشکلات جدی تنفسی یا عفونت‌های دیگر باشد.
- علائم طولانی مدت: اگر علائم شما بیش از 10 روز ادامه داشته باشد و بهبود نیابد، می‌تواند نشان‌دهنده عفونت ثانویه یا مشکلات دیگر باشد که نیازمند تقویت دارویی یا مشوره پزشکی هستند.
- علائمی که به وضعیت پایین افتادن هیدراتاسیون اشاره دارند: اگر از خشکی دهان، تاری دید، ادرار تیره‌رنگ یا تب بالا همراه با تشنج و وخامت رنگ پوست و لب‌ها رنج می‌برید، به پزشک بروید. این ممکن است نشانه از دیابت مرتبط با عفونت یا دیگر مشکلات جدی باشد.
- علائم بارداری یا تغذیه‌ای خاص: اگر شما باردار هستید، تحت درمان خاص قرار دارید یا از بیماری‌ها یا حالات پایداری رنج می‌برید که نیاز به مراقبت ویژه دارند، به پزشک خود اطلاع دهید.
- سیستم ایمنی ضعیف: اگر سیستم ایمنی شما ضعیف است، به عنوان مثال به علت بیماری یا مصرف داروهای سرطان، مراجعه به پزشک برای ارائه راهنمایی خصوصی برای مدیریت علائم سرماخوردگی مهم است.
به طور کلی، اگر علائم سرماخوردگی شما مدیریت شوند و شما احساس بهبود کنید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما همیشه خوب است نصیحت‌نامه پزشکی خود را دنبال کنید و در صورت شک و تردید در مورد وضعیت خود، با پزشک مشوره کنید.