به‌تازگی حفره عجیبی در سطح خورشید پیدا شده است که با مساحت عظیم خود که 60 برابر زمین است، بادهای خورشیدی را به سمت زمین روانه می‌کند.

محققان یک حفره عجیب و عظیم را در سطح خورشید پیدا کردند که می‌تواند بادهای خورشیدی شدیدی را روانه زمین کند. این حفره که به‌اندازه 5 برابر قطر مشتری است، حفره تاجی نامیده می‌شود و به‌سبب سطح وسیع خود، بادهای خورشیدی فراوانی را به سمت منظومه شمسی ما ارسال می‌کند. حفره تاجی که در نزدیکی خط استوای خورشید ظاهر شده است، در حال حاضر دور از زمین می‌چرخد. این حفره که در جو خورشید قرار دارد، چند روز پیش روی موقعیت استوای خورشید قرار گرفت و جریانی از ذرات را به سمت ما پرتاب کرد. البته جای نگرانی نیست و این تنها یک طوفان خورشیدی خفیف بود که پس از برخورد به جو زمین، پراکنده شد.

در طی فعالیت‌هایی که منظومه شمسی ما انجام می‌دهد، لکه‌های خورشیدی، شراره‌های خورشیدی، پرتاب جرم تاجی و حفره‌های تاجی بیشتر می‌شوند. تا زمانی که این فعالیت‌ها کاهش پیدا کنند، خورشید همچنان در بیشینه فعالیت خود خواهد بود. بر اساس شواهد، به‌نظر می‌رسد که خورشید با میدان مغناطیسی خود، این چرخه‌ها را کنترل می‌کند یا اگر هم نکند، رابطه‌ای بین همزمانی این دو رویداد وجود دارد. در طی این فعالیت‌های خورشیدی، قطب میدان مغناطیسی خورشید معکوس شده و جای قطب‌های شمال و جنوب، عوض می‌شود.

طی تخمینی که زده شده، در سال آینده یعنی 2024 که یکی از همین زمان‌های اتفاق افتادن فعالیت‌های شدید خورشیدی است، جای قطب‌ها در خورشید تغییر خواهد یافت.

لکه خورشیدی چیست؟

میدان‌های مغناطیسی در نقاطی از جو خورشید، نسبت به سایر نقاط آن به‌صورت موقت بیشتر و قدرتمندتر می‌شوند. در این نقاط که نسبت به بقیه سطوح و جو خورشید سردتر است، باعث ایجاد لکه‌ای موقتی روی سطح خورشید می‌شود.

در مورد شراره های خورشید

فوران‌های خورشید می‌توانند از نوع شراره یا پرتاب جرم تاجی باشند که در اغلب موارد، شاهد حضور لکه‌های خورشیدی نیز هستیم. علت ایجاد این فوران‌ها، انرژی بزرگی است که در اثر شکستن و اتصال دوباره خطوط میدان‌های مغناطیسی خورشید، آزاد می‌شود.

حفره تاجی خورشید

حفره تاجی، منطقه وسیعی در جو خورشید است که میدان مغناطیسی در آن ناحیه باز می‌شود. حفره تاجی را نمی‌توان از طریق طیف نور مرئی مشاهده کرد و برای مشاهده آن باید به طول موج‌های فرابنفش ناحیه نگاه کنیم که از دیگر نقاط، تیره‌تر است؛ چون آن قسمت از دیگر مناطق سردتر است.

چون میدان مغناطیسی خورشید باز است، در نتیجه بادهای خورشیدی در مسیر خروج از خورشید مانعی ندارند و این بادها به هر سمتی و هر سیاره‌ای که بخواهند، می‌توانند جریان یابند. حفره تاجی جدیدی که ظاهر شده، هم‌اکنون در سمت زمین ما قرار ندارد و بر اساس تصاویر و اطلاعات ماهواره‌ها، 800 هزار کیلومتر طول دارد. برای مقایسه بهتر لازم به ذکر است که قطر زمین ۱۲۷۴۲ کیلومتر و قطر بزرگترین سیاره منظومه شمسی یعنی مشتری تنها ۱۴۰ هزار کیلومتر است.

حفره مذکور در تاریخ 2 دسامبر رو به زمین بوده و در 4 و 5 دسامبر نیز بادهای خورشیدی آن به زمین اصابت کرد. این طوفان خورشیدی در سطح G1 تا G2 بوده که در رده خفیف‌ترین بادهای خورشیدی محسوب می‌شود. این رده بادهای خورشیدی نیاز به توجه چندان زیادی ندارند.

طوفان و باد خورشیدی

در سطح G1 تا G2 که بادهای خورشیدی خفیف هستند، پس از برخورد با لایه مگنتوسفر زمین، در امتداد خطوط میدان مغناطیسی در اطراف قطب‌ها جمع می‌شوند. در این مناطق نیز پس از برخورد و تعامل با ذرات جو، منجر به پدیده‌ای زیبا و تماشایی به‌نام شفق قطبی می‌شود.

البته این نکته نیز لازم به ذکر است که اگر طوفان خورشیدی قدرتمندی به زمین برخورد کند، می‌تواند در شبکه‌های برق، عملیات ماهواره‌ای، ارتباطات رادیویی و سیستم‌های ناوبری اختلال ایجاد کند. با توجه به فعالیت‌های خورشید و وجود بادها و طوفان‌های خورشیدی، انتظار می‌رود که این چرخه فعالیت خورشید همچنان تا مدت‌ها ثابت بماند.

با این حال کارشناسان بر اساس داده‌های موجود، معتقدند که تعداد لکه‌های خورشیدی مورد انتظار برای چرخه فعلی، 173 عدد خواهد بود. این مقدار کمتر از میانگین 179 عدد لکه خورشیدی است و از بالاترین رکورد ثبت شده نیز پایین‌تر است. در بالاترین رکورد ثبت شده که در نوزدهمین چرخه خورشیدی بود، 285 لکه خورشیدی در ماه مارس سال 1958 ثبت شد.