کمال‌گرایی یکی از مفاهیم مهم دنیای روان‌شناسی محسوب می‌شود که افراد مختلفی در طول زندگی‌شان می‌توانند با آن دست و پنجه نرم نمایند.

قطعاً برای یک بار هم که شده با نام “کمال‌گرایی” در طول زندگی‌تان مواجه شده‌اید. خصوصیتی اخلاقی و روان‌شناسی که فرد را مجاب می‌کند تا در حوزه‌های مختلفی از زندگی همچون زیبایی، اخلاق، تحصیل، کار و … برای بهترین بودن، تلاش نماید. مفهومی که تا یک حد و اندازه‌ای می‌تواند مفید و تاثیرگذار جلوه نماید اما از یک مقطعی به بعد چیزی جز افسردگی، انزوا و حس ناکافی بودن را برای فرد در پی نخواهد داشت تا حدی که عزت نفس وی را تمام و کمال نابود خواهد کرد.

کمال‌گرایی مفهوم خطرناکی است که در صورت عدم کنترل می‌تواند زندگی هر انسانی را به سمت نابودی کامل سوق دهد. هر چیزی که با این مفهوم درآمیخته شود و کنترلی بر روی آن وجود نداشته باشد، می‌تواند به تراژدی عجیبی تبدیل شود که به معنای واقعی کلمه نابودی همه چیز را در پی خواهد داشت و متاسفانه در دنیای مدرن امروز با همه گیری شبکه‌های مجازی، انسان خواه یا ناخواه خود را در مقایسه با دیگر افراد قرار داده و برای بهترین بودن، دست به اعمالی می‌زند که چه بسا هیچ بازگشتی برایش نخواهد داشت.

به همین منظور نیز در مقاله امروز به سراغ ۱۰ فیلم تماشایی و تاثیرگذار حول محور کمال‌گرایی رفته‌ایم که هر یک جنبه‌های مختلف و مهمی از این ویژگی شخصیتی را مورد کنکاش قرار داده است.

فیلم Pumping Iron محصول سال ۱۹۷۷

فیلم Pumping Iron نخستین تجربه بازیگری آرنولد شوارتزنگر محسوب نمی‌شود اما قطعاً جزو یکی از دیدنی‌ترین آثار وی به شمار می‌رود. اثری که با همه‌گیری مباحث مرتبط با بدنسازی و فیتنس در سال‌های اخیر مخصوصاً داخل کشورمان، تماشایش می‌تواند حائز اهمیت جلوه نماید.

در این فیلم با گروهی از بدنسازان مواجه می‌شویم که برای حضور در مسابقات یونیورس چمپیونشیپز سال ۱۹۷۵ میلادی به حدی دیوانه‌وار خود را غرق در تمرین و بدنسازی کرده گویی که انگار زندگی‌شان به کسب جایزه در این مسابقه گره خورده است. Pumping Iron به رقابت میان این بدنسازان پرداخته و تمرینات و شیوه زندگی خاصی را نمایش می‌دهد که گاهاً می‌تواند برایشان گران تمام شده و سلامتی و عمرشان را در خطر قرار دهد تا حدی که شاید در ظاهر از بدنی ورزیده و تماشایی بهره برده باشند اما مسیر رسیدن به چنین بدنی با مسائل و مشکلات روحی و روانی شدیدی همراه بوده که می‌تواند مخاطب را شوکه‌ نماید.

فیلم Synechdoche, New York محصول سال ۲۰۰۸

چارلی کافمن اصولاً به سبب تبحر خاصی که در نگارش فیلم‌نامه داشته به شهرت رسید تا این که در نخستین تجربه کارگردانی خود فیلم Synecdoche, New York را تولید نمود.

اثری با نقش آفرینی فیلیپ سیمور هافمن فقید حول محور کارگردان تئاتری که از یک سو برنده جایزه هنری بسیار ارزشمندی شده و در سوی دیگر ماجرا همسرش او را برای همیشه ترک کرده است. وی برای حل چنین بحرانی، دست به ساخت نمایش تئاتر بزرگ و عجیب و غریبی می‌زند تا بلکه بتواند کاستی‌ها و مشکلات زندگی‌اش را فراموش نماید. با این حال در مسیر تحقق خواسته‌اش به چنان وسواس عجیب و غریبی دچار می‌شود که در قبال پیش پا افتاده‌ترین مسائل نیز رفتاری جنون آمیز از خود نشان می‌دهد. Synecdoche, New York سعی دارد تا به واسطه نمایش زندگی هنرمندان، به وسواس‌های فکری چالش برانگیزی بپردازد که می‌تواند به کمال گرایی و در نهایت جنون رفتاری منجر شود.

فیلم The Menu محصول سال ۲۰۲۲

تازه‌ترین عنوان این مقاله The Menu نام دارد که مفهوم کمال‌گرایی را به روایتی چه بسا ترسناک سوق داده است.

برداشتی تلخ و دردناک حول محور نمایش بهترین خود که ما را با آشپز بسیار معروفی به نام جولیان اسلوویک آشنا می‌کند که مهمانانش را به یک جزیره دعوت کرده تا طعم خوش غذاهایش را بچشند. آشپزی که به بهترین بودن و ارائه بهترین خود اعتقاد شدیدی داشته تا حدی که برای تحقق این مسئله حتی ابایی از به راه انداختن کشتار مهمانانش نداشته است. نکته حائز اهمیت The Menu به ارائه یک کمدی سیاه مربوط می‌شود که سکانس‌های جذاب و غیر قابل پیش بینی را با حضور رالف فاینز به ارمغان آورده است.

فیلم Moneyball محصول سال ۲۰۱۱

یکی از بهترین فیلم‌های کارنامه بازیگری برد پیت که قدرت نمایشی وی را تمام و کمال به تصویر کشیده، Moneyball نام دارد که جنبه دیگری از سختی‌ها و مشکلات ورزشکاران را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در این فیلم با بازیکن سابق MLB به نام بیلی بین روبرو می‌شویم که برخلاف میل باطنی وارد ورزش بیس‌بال شده و حال که مربی‌گری یک تیم را بر عهده گرفته، نمی‌تواند نتایج قابل قبولی را کسب نماید تا حدی که باشگاهش در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. بیلی بین که چاره دیگری پیش روی خود نمی‌بیند، سعی می‌کند تا به واسطه بهره‌گیری از معادلات ریاضی بسیار پیچیده، عملکرد بازیکنانش را بهبود ببخشد. Moneyball وجهه متفاوتی از کمال‌گرایی را نشان می‌دهد؛ جای که یک تیم در آستانه فروپاشی قرار داشته و به معنای واقعی کلمه نمی‌توان هیچ شانسی برای بهبود و کسب پیروزی برای بازیکنانش قائل شد تا این که مربی آن‌ها دست به کار شده و به سمت چاره‌ای خیز برمی‌دارد که حتی نزدیک‌ترین دوستانش نیز امیدی به آن ندارند. نقش آفرینی برد پیت به حدی استادانه و جذاب از کار در آمده که نامزدی در جشنواره اسکار را برایش به همراه داشته است.

فیلم Eyes Without a Face محصول سال ۱۹۶۰

در زمان تماشای Eyes Without a Face باید بدانید که با یکی از جذاب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای فرانسه طرف هستید که برداشتی ترسناک از کمال‌گرایی را به معرض نمایش می‌گذارد.

این فیلم وحشتناک حول محور پزشکی جریان دارد که زنان زیبا و جوان را ربوده و صورت آن‌ها را جدا می‌کند تا بلکه بتواند زیباترین چهره را برای دخترش پیدا کرده و به او پیوند بزند؛ دختری که در جریان یک تصادف زیبایی خود را از دست داده است. در حالی که پدرش دست به جنایت‌های مختلفی می‌زند؛ این دختر با ماسک در خانه پرسه زده و تنهایی و انزوا را تجربه می‌کند. Eyes Without a Face به شکلی روان‌شناختی به موضوع زیبایی شناسی پرداخته و نشان می‌دهد که برای داشتن چهره‌ای زیبا و دوست داشتنی، چه هزینه گزافی باید پرداخته شود. اشاره غیرمستقیم به واقعیت تلخ این روزهای جامعه که زنان برای برخورداری از زیبایی ظاهری، خود را درگیر جراحی و مسائل مختلفی می‌کنند که می‌تواند برایشان بسیار گران تمام شود.

فیلم Phantom Thread محصول سال ۲۰۱۷

آخرین نقش آفرینی بازیگر بزرگ سینمای هالیوود یعنی دنی دی-لوئیس Phantom Thread نام دارد که طراح مدی بسیار مغرور و معتاد به کمال‌گرایی را در مرکز توجه داستان قرار داده است.

فیلمی حول محور زندگی وسواس‌گونه طراح مد و فشن بسیار معروفی به نام رینولدز وودکاک که به حدی در کار و زندگی خود غرق شده که خواهرش مجبور می‌شود تا در زندگی‌‌اش دخالت کرده و برای جلوگیری از فروپاشی وی، کمکش نماید. در این گیر و دار سر و کله مدلی پیدا می‌شود که رابطه عاشقانه‌ای را با رینولدز وودکاک آغاز می‌کند؛ با این حال وسواس و کمال‌گرایی این مرد صدمات جبران ناپذیری به رابطه‌شان زده تا حدی که آن‌ها را رو در روی یکدیگر قرار می‌دهد. Phantom Thread نشان می‌دهد که حتی مسئله‌ای همچون یک رابطه عاشقانه نیز تا چه اندازه می‌تواند تحت تاثیر چنین مفهومی قرار گرفته و طرفین ماجرا را به شیوه‌های مختلف مورد عذاب قرار دهد.

فیلم Black Swan محصول سال ۲۰۱۰

فیلم Black Swan نه تنها یکی از بهترین نقش آفرینی‌های ناتالی پورتمن محسوب می‌شود، بلکه در حوزه کمال‌گرایی نیز نماش تاثیرگذاری را رقم زده که هر بیننده‌ای را شوکه خواهد کرد.

ساخته جنجالی دارن آرنوفسکی حول محور دختری به نام نینا سیرز جریان دارد که تمام عمر و زندگی خود را به یادگیری رقص باله اختصاص داده است. او برای تصاحب نقش اول در نمایش دریاچه قو به شکلی دیوانه‌وار سعی و تلاش می‌کند اما نظر مثبت مربی‌اش را نمی‌تواند جلب نماید؛ زیرا او اعتقاد دارد که نینا سیرز نمی‌تواند به شکل همزمان قوی سفید معصوم و قوی سیاه اغواگر را به معرض نمایش بگذارد. تلاش این دختر برای جلب نظر مربی‌اش سبب شده تا شاهد روایت فداکارانه در فیلم Black Swan باشیم که نهایت کمال‌گرایی را نشان داده تا حدی که می‌تواند سلامت فرد را تحت الشعاع قرار دهد.

فیلم Whiplash محصول سال ۲۰۱۴

در حالی که دارن آرنوفسکی با Black Swan فروپاشی روانی یک رقصنده باله را مورد کنکاش قرار می‌دهد، دیمیل شزل با Whiplash چالش‌های پیش روی یک نوازنده درام را در مرکز توجه داستان قرار داده است.

اثری که از آن به عنوان بهترین ساخته دیمین شزل یاد می‌شود، ما را با پسری به نام اندرو نیمن آشنا می‌کند که علاقه شدیدی به نواختن درام و ساز داشته و به همین سبب سراغ استادی به نام ترنس فلچر می‌رود که از شهرتی قابل توجه در آمریکا برخوردار است. با این حال آغاز رابطه استاد و شاگردی آن‌ها و برای آن که اندرو نیمن بتواند بهترین خودش را بر روی صحنه ارائه دهد، به شکنجه‌های روانی، تحقیر، حس پوچی و ناامیدی شدید منجر می‌شود که زندگی این پسر و سلامت جسمی و روانی وی را تا مرز فروپاشی کامل پیش می‌برد. Whiplash روایت سقوط هنرمندی است که علاقه‌اش به نواختن موسیقی تبدیل به حس نفرتی شده که روح و روان وی را تماماً تحت تاثیر قرار می‌دهد و نشان می‌دهد که اساتید در هر حوزه‌ای چه تاثیر قابل توجهی بر هنرجویان و دانش آموختگانشان داشته و چه مسئولیت و وظیفه سنگین و حساسی را بر دوش دارند.

فیلم Vertigo محصول سال ۱۹۵۸

پس از معرفی چندین و چند فیلم جذاب و تاثیرگذار به سراغ Vertigo ساخته آلفرد هیچکاک می‌رویم که جزو یکی از بهترین آثار سینمایی تاریخ لقب گرفته است.

یکی از منحصر به فردترین ساخته‌های سینمایی حول محور مفهوم کمال‌گرایی درباره زن و مردی که رابطه عاشقانه‌شان درگیر مسائل مختلفی شده و شخصیت زن داستان مجبور می‌شود تا خود را به گونه‌ای نمی‌خواهد، برای معشوقه‌اش جا بزند. آلفرد هیچکاک با Vertigo سعی داشته تا به شی‌گرایی زنان پرداخته و نشان دهد که وسواس روانی و کمالی‌گرایی در یک رابطه می‌تواند چه نتایج زیان‌بار و دیوانه‌واری در پی داشته باشد. اثری که به زیبایی هر چه تمام نشان می‌دهد نمی‌توان کسی را آنطور که می‌خواهیم، در یک رابطه پرورش دهیم و او را به مانند عروسک خیمه شب بازی‌مان تصور نماییم.

فیلم Amadeus محصول سال ۱۹۸۴

در نهایت این مقاله را با ساخته جنجالی و تاریخی میلوش فورمن به نام Amadeus به پایان می‌رسانیم که قطعاً هر بیننده‌ای را مات و مبهوت روایت داستان بی‌نظیر و فراموش نشدنی‌اش خواهد کرد.

اثری بیوگرافی و درام حول محور یکی از بزرگترین موسیقی‌دانان تمام تاریخ به نام ولفگانگ آمادئوس موتسارت که برای کسب چنین جایگاهی مجبور می‌شود تا مسیر پرفراز و نشیبی را در زندگی طی نماید. مردی که اگرچه در مقابل حضار با مَنِشی آرام و خوشایند ظاهر می‌شود اما از درون در حال فروپاشی بوده و برای ارائه بهترین خود، روح و روانش را درگیر مسائل و رخدادهای تلخ و دردناکی می‌کند که قطعاً شما را به عنوان بیننده در بهت و حیرت فرو خواهد برد. Amadeus به مانند موسیقی‌های موتسارت می‌تواند شما را به جادوی خود دچار کرده و داستانی را در برابر دیدگان شما پدید آورد که یکی از بهترین روایات حول محور مفهوم کمال‌گرایی را در تمام طول تاریخ سینما محسوب می‌شود.

منبع: کولایدر