راهنماتو-احتمالا درباره رژیم غذایی فاقد گلوتن شنیده‌اید و از خودتان پرسیده‌اید که «آیا من هم باید مصرف نان را برای حذف گلوتن، حذف کنم یا خیر؟»

به گزارش راهنماتو، پاسخ این پرسش بستگی به فرد دارد. گلوتن ذاتا بد نیست، مگر اینکه فردی دچار موارد زمینه‌ای مثل بیماری سلیاک باشد. اما خوردن گلوتن برای اغلب افراد اشکالی ندارد. حذف گلوتن از مواد غذایی می‌تواند به سلامتی افراد آسیب بزند زیرا یک رژیم غذایی بدون گلوتن فاقد ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم است.

گلوتن، پروتئینی است که در دانه‌های گندم، جو، دانه چاودار و محصولاتی که از این مواد درست می‌شوند، مانند نان، سویا سس، سرکه مالت، آبجو و موارد دیگر پیدا می‌شود. گلوتن در پخت‌وپز مثل «چسب» عمل می‌کند و مواد غذایی را در کنار هم نگه می‌دارد. [Glue در انگلیسی به معنای چسب است.]

به رغم باور عمومی، گلوتن بد نیست، مگر آنکه فرد دچار یک مشکل زمینه‌ای خاص باشد که باید رژیم غذایی فاقد گلوتن را دنبال کند.

برخی از عوارض احتمالی مصرف گلوتن شامل موارد زیر است:

در بسیاری از افراد مصرف گلوتن بی‌عارضه است و حتی مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن بهتر از مصرف مواد غذایی فاقد آن است.

اما گلوتن در برخی از افراد می‌تواند باعث واکنش التهابی و پاسخ سیستم خود-ایمنی شود. در کم‌تر از 1درصد از افرادی که دارای بیماری سلیاک هستند، گلوتن به مثابه فعال‌کننده سیستم ایمنی عمل می‌کند که به دیواره روده کوچک حمله می‌کند و در جذب مواد غذایی اختلال ایجاد می‌کند، باعث تورم و التهاب می‌شود، منجر به تحلیل رفتن پرزهای روده می‌شود و صدها علائم احتمالی دیگر ایجاد می‌کند.

حساسیت به گلوتن

برخی افراد عدم تحمل‌پذیری گلوتن یا حساسیت به گلوتن دارند. این وضعیت زمانی است که فرد به گلوتن واکنش نشان می‌دهد اما واکنش او پاسخ خود-ایمنی یا حساسیت به گندم نیست. این وضعیتی است که به تازگی به رسمیت شناخته شده و هنوز درباره آن بحث‌هایی وجود دارد. برخی دانشمندان پیشنهاد می‌دهند که ممکن است فعال‌کننده‌های دیگری به غیر از گلوتن، مانند مهارکننده آمیلاز-تریپسین و FOMAPs منجر به این حساسیت شوند.  

درواقع افرادی که با خوردن محصولات درست شده از گلوتن واکنش حساسیتی نشان می‌دهند، ممکن است به گلوتن حساسیت نداشته باشند بلکه به گندم حساسیت داشته باشند اما می‌توانند سایر محصولات دارای گلوتن مثل نان جو و دانه چاودار را مصرف کنند.

پزشکان می‌گویند بدون انجام آزمایش بیماری سلیاک نباید گلوتن را حذف کنید. اگر گلوتن را بی‌دلیل حذف کنید، هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ تغذیه‌ای برای خودتان محدودیت ایجاد می‌کنید.

نشانه‌های حساسیت به گلوتن در کسانی که بیماری سلیاک ندارند شامل نفخ، حالت تهوع، مه مغزی، اسهال، یبوست و مواردی از این دست است که حتما باید توسط پزشک تشخیص داده شود.