«تابناک با تو» – کنجکاوی چیز عجیبی است. می‌تواند خطرناک باشد، اما همچنین یک ویژگی شخصیتی مفید می‌تواند باشد که با آن فرصت‌های ارزشمندی نصیب شما شود.

بر اساس یک تحقیق جدید، به نظر می‌رسد کنجکاوی یک نیروی اساسی در پشت تنوع زیستی در قلمرو حیوانات است و الهام بخش رفتار‌های فردی است و در نهایت می‌تواند منجر به تکامل گونه‌های جدید شود.

تحقیق جدید روی ۵۷ گونه مختلف از ماهی سیکلید، در نزدیکی سواحل جنوبی دریاچه تانگانیکا در زامبیا صورت گرفته است.

خانواده ماهی سیکلید به دلیل گونه‌زایی زیاد خود مشهور هستند، زیرا طی ۵۰ میلیون سال گذشته به مجموعه‌ای باورنکردنی از گونه‌ها تبدیل شده است.

سیکلید‌های فراوانی که در شرق آفریقا یافت می‌شوند، حدود ۲۰۰۰ گونه تخمین زده می‌شوند. آن‌هایی که در دریاچه تانگانیکا زندگی می‌کنند دارای اشکال بدن، رنگ و رفتار تغذیه‌ای بسیار متنوع هستند.

این سازگاری‌ها به کاهش رقابت در خانواده سیکلید‌ها کمک کرده است و به آن‌ها اجازه می‌دهد به جای جنگیدن بین خود بر سر منابع محدود، خود را با موقعیت‌های جدید سازگار کنند.

رفتار اکتشافی یک ویژگی شخصیتی کلیدی برای انواع حیوانات است و به طوری که اشاره شد از پستانداران گرفته تا عنکبوت‌ها را در معرض خطرات جدید و همچنین فرصت‌های ناشناخته قبلی قرار می‌دهد.

تیم بین‌المللی محققان می‌گویند که به نظر می‌رسد احتمالا کنجکاوی نقشی در گونه‌زایی نیز داشته باشد، اما جزئیات ژنتیکی مسبب تغییرات رفتاری سازگارانه به خوبی درک نشده.

در تحقیق جدید، دانشمندانی از موسسات مختلف در سراسر اروپا، روی گونه‌زایی خانواده سیکلید‌ها به عنوان یک مطالعه موردی برای روشن کردن چگونگی تأثیر رفتار اکتشافی بر سازگاری ماهی در محیط‌های زیست مختلف استفاده کردند.

این تیم به سرپرستی زیست‌شناس تکاملی کارولین سامر-ترمبو از دانشگاه بازل، ماه‌ها ضبط ویدئویی انجام دادند تا رفتار تقریباً ۷۰۰ سیکلید دریاچه تانگانیکا را در حوضچه‌ها بررسی کنند. ویدئو‌ها نشان می‌دهد که چگونه هر ماهی در آزمایش‌هایی حوضچه جدید خود را کاوش می‌کند، بازدید‌هایی که ۱۵ دقیقه‌ای طول می‌کشد.

ماهی‌ها پس از آزمایش به بستر دریاچه بومی خود بازگردانده شدند.

در کل، تفاوت‌های زیادی در رفتار اکتشافی بین گونه‌های سیکلید مشاهده شد و این تفاوت‌ها در شرایط آزمایشگاهی نیز تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها همبستگی قوی بین رفتار اکتشافی گونه و زیستگاه و شکل بدن آن را نشان داد.

به عنوان مثال، گونه‌های سیکلید که در نزدیکی ساحل زندگی می‌کنند، نسبت به گونه‌های که در محیط آب باز زیست می‌کردند، با جثه بلندتر و بدن حجیم‌تر دارند و کنجکاوی بیشتری از خود نشان می‌دهند.

برای کاوش عمیق‌تر در بنیاد ژنتیکی این تفاوت‌های رفتاری، محققان تکنیک جدیدی را برای تجزیه و تحلیل ژنوم‌ها و مقایسه داده‌ها در میان گونه‌ها توسعه دادند.

به این ترتیب یک نوع ژنتیکی را در ژنوم سیکلید‌ها شناسایی کنند که همبستگی قوی با رفتار اکتشافی نشان داشت. محققان دریافتند گونه‌هایی که دارای “T” (تیمین) در محل خاصی از DNA خود دارند، کنجکاوی بیشتری از خود نشان می‌دهند، در حالی که گونه‌هایی که دارای “C” (سیتوزین) هستند، کمتر کنجکاوند.

محققان با استفاده از فناوری ویرایش ژن CRISPR-Cas۹، جهش‌های هدفمند را در ناحیه مجاور ژنوم ماهی ایجاد کردند. این امر باعث ایجاد تغییراتی در رفتار اکتشافی ماهی‌ها شد که منجر به افزایش آشکار کنجکاوی شد.

شاید بشود روزی از کار مشابهی برای درمان اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی در انسان‌ها استفاده کرد. هر چند این بیماری‌های حاصل یک جهش ساده نیستند.

منبع: یک پزشک