«تابناک با تو» – این روزها را بگذریم؛ اما این علم و علم کشی بی اصل و نسب نیست. بی حکمت نیست. اینجا نیز حقایقی نهفته است. هرکدام از این اجزا نشانی است از فرهنگ عاشورایی مردم تهران که در ادامه با برخی از آنها آشنا میشوید: تیغهها نماد حق طلبی شیعه است که هیچگاه در نیام نخواهد بود.
تعداد تیغهها ۵ تن و ۱۲ امام و ۱۴ معصوم است. تیغه وسط نیز الله است که تعادل علم را حفظ میکند. بیشتر هم نمیسازند. بودند اهل هنری که سفارش بیش از ۱۵ تیغه نمیپذیرفتند. تیغههای علم
علم طوق دار و تک تیغ هم هرجا برود اولی بر احترام است. -روی تیغهها زیارت عاشورا و یا اشعار محتشم است. شیر در علم نشان قدرت است و شجاعت؛ امیرالمومنین. اسدالله الغالب.
برخی نیز معتقدند به ماجرای آمدن شیر بعد از شهادت سیدالشهدا در کربلا اشاره دارد. آهو نماد “ضامن آهو” است. نماد امام رضا. اشاره به ضمانت و رحمت و مغفرت سیدالشهدا در کربلا دارد؛ هم داستان حضرت حر و هم نصیحت به شمر ملعون.
زنگوله، زنگ حیدری است که وقتی وارد زورخانه میشوید به صدا در میاید. برخی هم آنرا مرتبط به ماجرای ساکت شدن زنگولههای شتران در ابتدای خطبه حضرت زینب در شام میدانند.
-طاووس نماد امام زمان علیه السلام است. المهدی طاووس اهل الجنة
شتر نشانه اسارت اهل بیت است. برخی هم آنرا اشاره به حدیث پیامبر در معراج میدانند که فرمود: دیدم کاروان بی پایانی از شترها حرکت میکردند که حامل فضائل امیرالمومنین بودند.
“مرغ رخ” در کنار علم استفاده میشود و ترکیب پرنده و صورت انسان است و نماد محافظ علم. برخی میگویند همان براق است که در شب معراج مرکوب پیامبر اکرم بوده است. هدهد نشانه سفیری و پیام بری عاشورا است. سراژدها نیز نشان نفس سرکش است و هم اشاره به داستان لشکر جنیان در کربلا برای کمک به امام حسین دارد و نپذیرفتن این نصرت از سوی ایشان. خروس اذان گو، نماد غیرت است. کبوتر هم نشانه آزادگی و شهادت است. شمع و فانوس نماد قداست و پاکی است. گفتنی است علم را پهلوانان خوشنام شهر حمل میکردند؛ و باید گفت که کمتر سنت ماندگاری است از قدیمیهای ما، که بدون رمز و راز و اسرار باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
source