اصطلاح قمپز در کردن: گاهی در محاوره روزمره عباراتی را می شنویم که جالب هستند. به عنوان مثال گاهی می شنویم که « فلانی قمپز درکرد ».می دونید چرا وقتی یکی خیلی از بزرگی خودش تعریف می کنه و می خواد خودشو خیلی مهم نشون بده بهش میگن بسه بابا اینقدر قمپوز در نکن!؟
قمپز (قمپوز) چیست؟
لغت قمپز برگرفته از نوعی توپ جنگی است که در کوهستان‌ها کاربرد داشته و حتی کشور عثمانی در آن زمان‌ها در مقابل جنگ با کشور ایران از آن استفاده کرده است. جالب این‌جا است که در این توپ گلوله‌ای گذاشته نمی‌شد و خرابی به وجود نمی‌آورد، فقط در آن باروت بسیاری تعبیه می‌کردند و پارچه‌هایی را با فشار داخل این وسیله‌ی جنگی قرارمی‌دادند. بعد به آن چند ضربه محکم می‌زدند که کاملا محکم و سفت شود. بعد از این کارها، توپ را در کوهستان قرار داده و با آتش زدن مواد داخل توپ، صدای مهیبی آن منطقه را فرا می‌گرفت و ترس به جان سربازان دشمن می‌افتاد.
در روایات آمده است که در جنگ‌هایی که بین کشور ایران و کشور عثمانی رخ داده است، عثمانی‌ها از این وسیله برای ترس‌انداختن در جان و دل سپاهیان ایرانی استفاده می‌کردند. اما رفته‌رفته ایرانیان غیور و میهن‌پرست به راز این وسیله‌ی جنگی پی می‌برند و هر زمان که صدای ناخوشایند و وحشتناک این وسیله را می‌شنیدند با خونسردی کامل لبخند زده و به یکدیگر می‌گفتند: نترسید، قُمپوز در می‌کنند. گلوله ندارد و پوچ است.
ریشه اصطلاح قمپز در کردن
این داستان به تدریج به صورت ضرب‌المثل در بین مردم ایران رواج پیدا کرد. بیشتر انسان‌ها دوست دارند از خود تعریف کنند و کارهای بسیار سخت و قهرمانانه که انجام نداده‌اند را به خود نسبت دهند و خود را نزد دوستان و فامیل، مهم و بزرگ جلوه بدهند. این افراد تصور می‌کنند که با گفتن چنین حرف‌هایی اسرار صحبت‌هایشان فاش نمی‌شود. اما سخت در اشتباه‌اند و بالاخره حقیقت امر نمایان می‌شود.
پس قمپوز در اصل (قپوز) نام توپی است که عثمانی ها در سلسله جنگ هائی که با ایران داشته اند مورد استفاده قرار میدادند. این توپ اثر تخریبی نداشت چرا که در آن از گلوله استفاده نمی شد و فقط از باروت و پارچه های کهنه که با فشار درون لوله توپ جای می دادند تشکیل شده بود.
هدف از استفاده آن ایجاد رعب و وحشت در بین سپاهیان و ستوران بوده است. در جنگ های اولیه بین ایران و عثمانی این توپ نقش اساسی در تضعیف روحیۀ سربازان ایرانی داشت ولی بعدها که دست آنها رو شد دیگر فاقد اثر اولیه بود و هر گاه صدای دلخراش این توپ به صدا در میآمد سپاهیان می گفتند: “نترسید ، قمپز در کردن”.