رشته فوریت ‌های پزشکی، یک رشته متمرکز با شرایط بسیار خاص است. رشته فوریت‌های پزشکی، از زیر شاخه‌های رشته‌های پیراپزشکی است که امکان ورود و تحصیل در آن، به نسبت سایر رشته‌های پزشکی آسان‌تر است. هدف اصلی از تحصیل این رشته، آموزش و پرورش افراد برای رسیدگی به آسیب‌های افرادی است که در حادثه‌های گوناگون مصدوم شده‌اند. فارغ التحصیلان و متخصصان رشته فوریت های پزشکی، در بخش‌های مختلفی از جمله اورژانس، آمبولانس‌ها، بخش‌های مراقبت های ویژه و درمانگاه‌های بین جاده‌ای، می‌توانند مشغول به کار شوند.

فوریت‌های پزشکی و مدیریت بحران‌های اورژانسی

رشته فوریت‌های پزشکی، همان‌طور که گفته شد، یکی از شاخه‌های علوم پزشکی است که به آموزش متخصصان برای ارائه خدمات پیش‌بیمارستانی و مراقبت‌های اورژانسی می‌پردازد. دانش‌آموختگان این رشته، به کمک آموزش‌های نظری و عملی در زمینه‌هایی مانند تشخیص و مدیریت وضعیت‌های بحرانی، احیای قلبی-ریوی، کنترل خونریزی و انتقال بیماران به مراکز درمانی، آمادگی‌های لازم را آموزش می‌بینند.

این افراد به عنوان اولین کمک‌کنندگان به حوادث و موقعیت‌های اضطراری، نقش حیاتی در نجات جان بیماران و کاهش آسیب‌های جسمی خواهند داشت. لازمه اصلی تحصیل در این رشته، دقت، سرعت عمل و تصمیم‌گیری سریع در شرایط بحرانی است.

مهارت های لازم در رشته فوریت های پزشکی

تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی، نیازمند مهارت‌های ویژه‌ای است که به متخصصان کمک می‌کند در شرایط بحرانی به سرعت و دقت عمل کنند. این مهارت‌ها شامل دانش پزشکی، توانایی تصمیم‌گیری سریع، مهارت‌های ارتباطی قوی، مدیریت استرس و توانایی کار تیمی است. داشتن تمامی این مهارت‌ها، برای ارائه مراقبت‌های موثر و نجات جان بیماران بسیار حیاتی هستند.

از جمله مهارت‌هایی که در این زمینه باید در اختیار داشته باشید:

آگاهی از اصول تشخیص و درمان فوری، شامل احیای قلبی-ریوی، کنترل خونریزی و مدیریت وضعیت‌های بحرانی.

• تصمیم‌گیری سریع

توانایی ارزیابی سریع وضعیت بیمار و اتخاذ تصمیمات حیاتی در شرایط اضطراری.

• مهارت‌های ارتباطی

توانایی برقراری ارتباط موثر با بیماران، خانواده‌ها و دیگر اعضای تیم درمانی برای جمع‌آوری اطلاعات و ارائه راهنمایی‌های لازم.

توانایی حفظ خونسردی و عملکرد موثر در شرایط پر استرس و بحرانی.

همکاری و هماهنگی با سایر اعضای تیم فوریت‌های پزشکی و کادر درمانی برای ارائه بهترین مراقبت ممکن.

• استقامت جسمانی

تحمل فشارهای فیزیکی ناشی از حمل و نقل بیماران و انجام اقدامات اورژانسی.

• دقت و توجه به جزئیات

تمرکز بر جزئیات کوچک که ممکن است در ارزیابی و درمان بیمار نقش مهمی داشته باشند.

• آشنایی با تجهیزات پزشکی

مهارت در استفاده از ابزار و تجهیزات اورژانسی مانند دستگاه‌های AED، ونتیلاتور و تجهیزات انتقال بیمار.

• آگاهی از قوانین و مقررات

شناخت قوانین و مقررات مرتبط با ارائه خدمات فوریت‌های پزشکی و انتقال بیماران.

• توانایی حل مسئله

مهارت در یافتن راه‌حل‌های سریع و موثر برای مشکلات پیچیده در محیط‌های غیرقابل پیش‌بینی.

شرایط تحصیل در رشته فوریت های پزشکی

پیش‌لازمه تحصیل در رشته فوریت پزشکی، داشتن مدرک دیپلم رشته تجربی است. امکان ادامه تحصیل در این رشته، تا مقطع کارشناسی ارشد امکان‌پذیر است ولی شرایط پذیرش در این رشته، شاید کمی متفاوت‌تر از سایر رشته‌های پزشکی باشد و به‌صورت نیمه متمرکز برگزار می‌شود. به این بدان معناست که داوطلبان بعد از قبول شدن در کنکور کتبی، باید در آزمون و مصاحبه حضوری این رشته هم شرکت کنند که زمان آن از طریق دانشگاه، به اطلاع داوطلبان خواهد رسید.

پس از ارزیابی آزمون کتبی و مصاحبه، نتیجه نهایی پذیرش اعلام می‌شود. توجه داشته باشید که در حال حاضر برای کارشناسی پیوسته این رشته فقط از بین آقایان دانشجو، داوطلبان پذیرش می‌شوند ولی در برخی از دانشگاه‌ها در مقطع کاردانی نیز امکان ظرفیت پذیرش محدود برای خانم‌ها نیز اقداماتی صورت گرفته است.

شرایط جسمی قبولی در فوریت های پزشکی

شرایط جسمی قبولی در رشته فوریت‌های پزشکی، به دلیل ماهیت فیزیکی و نیاز به عملکرد سریع و دقیق در شرایط بحرانی، از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.

این شرایط شامل موارد زیر است:

• قدرت و استقامت بدنی بالا

دانشجویان باید قدرت بدنی کافی برای انجام وظایفی مانند جابجایی و حمل بیماران، انجام CPR و استفاده از تجهیزات اورژانسی داشته باشند.

• سلامت قلب و عروق

سلامت قلبی-عروقی ضروری است، چرا که این رشته نیازمند فعالیت‌های فیزیکی شدید و استقامت در شرایط استرس‌زا است.

• بینایی و شنوایی

داشتن بینایی و شنوایی مناسب برای ارزیابی سریع وضعیت بیمار، تشخیص علائم حیاتی و برقراری ارتباط موثر با تیم درمانی و بیماران ضروری است.

• هماهنگی حرکتی

دانشجویان باید دارای هماهنگی حرکتی بالا و مهارت‌های دستی برای انجام اقدامات دقیق و سریع مانند تزریق، بستن پانسمان و استفاده از تجهیزات پزشکی باشند.

• عدم وجود بیماری‌های مزمن یا محدود کننده

وجود بیماری‌های مزمن یا محدودکننده که ممکن است عملکرد فرد را در شرایط بحرانی تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است مانع از قبولی در این رشته شود.

برخورداری از سلامت روانی و توانایی مدیریت استرس و اضطراب، که برای کار در محیط‌های پرفشار و بحرانی ضروری است.

برای آقایان حداقل قد ۱۷۰ و خانم‌ها قد 165 الزامی است.

این شرایط معمولاً از طریق معاینات پزشکی و روانشناسی در مراحل اولیه پذیرش دانشجو بررسی می‌شوند.

ضرایب درسی برای رشته فوریت های پزشکی

برای قبولی در رشته فوریت‌های پزشکی در کنکور، داوطلبان باید دروس عمومی و تخصصی مربوط به گروه آزمایشی علوم تجربی را با ضریب‌های مشخصی در کارنامه خود داشته باشند. این ضرایب نشان‌دهنده اهمیت هر درس در آزمون است و بر نمره نهایی داوطلب تاثیرگذار خواهد بود.

دروس تحصیلی رشته فوریت های پزشکی

رشته فوریت‌ های پزشکی، شامل دروسی است که دانشجویان را برای ارائه خدمات اورژانسی و پیش‌بیمارستانی آمادگی‌های لازم را پیدا خواهند کرد. این دروس شامل مباحث نظری و عملی در زمینه‌های پزشکی، امداد و نجات و مدیریت بحران هستند. هدف این دوره‌ها آموزش مهارت‌های لازم برای نجات جان بیماران در شرایط بحرانی است.

دروس تخصصی مقطع کاردانی رشته فوریت‌های پزشکی

جداول زیر شامل دروس تخصصی مقطع کاردانی رشته فوریت‌های پزشکی است که به تفکیک ترم‌ها و نوع درس (تئوری/عملی) دسته‌بندی شده‌اند. این دروس شامل مباحث پایه و تخصصی است که برای آماده‌سازی دانشجویان در زمینه فوریت‌های پزشکی ضروری است.

• ترم 1 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کاردانی

• ترم 2 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کاردانی

• ترم 3 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کاردانی

• ترم 4 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کاردانی

دروس تخصصی مقطع کارشناسی رشته فوریت های پزشکی

در جداول زیر، لیست کاملی از دروس تخصصی تحصیلی رشته فوریت‌های پزشکی در مقاطع مختلف آورده شده است. این دروس شامل واحدهای تئوری، عملی و کارآموزی است که دانشجویان باید برای تکمیل دوره تحصیلی خود آن‌ها را بگذرانند:

• ترم 1 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کارشناسی

• ترم 2 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کارشناسی

• ترم 4 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کارشناسی

• ترم 5 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کارشناسی

• ترم 6 تحصیل رشته فوریت‌های پزشکی در مقطع کارشناسی

دروس تخصصی مقطع کارشناسی ارشد رشته فوریت‌های پزشکی

در جدول زیر، دروس تخصصی مقطع کارشناسی ارشد رشته فوریت‌های پزشکی بر اساس نام درس، نوع درس (تئوری یا عملی) و تعداد واحدها به تفکیک ترم‌ها آورده شده است. این جدول به برنامه تحصیلی منظم برای این مقطع کمک می‌کند.

ترم 1 تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی مقطع کارشناسی ارشد

ترم 2 تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی مقطع کارشناسی ارشد

ترم 3 تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی مقطع کارشناسی ارشد

ترم 4 تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی مقطع کارشناسی ارشد

تحصیل در رشته فوریت های پزشکی بدون کنکور

تحصیل در رشته فوریت‌های پزشکی، به‌طور معمول از طریق قبولی در کنکور سراسری صورت می‌گیرد، ولی در برخی موارد می‌توان بدون کنکور نیز در این رشته تحصیل کرد. این شرایط شامل موارد زیر است:

• دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی

برخی از دانشگاه‌های آزاد یا غیرانتفاعی ممکن است شرایطی را برای پذیرش بدون کنکور در رشته فوریت‌های پزشکی فراهم کنند. این پذیرش معمولاً براساس سوابق تحصیلی داوطلب صورت می‌گیرد.

• پذیرش براساس سهمیه

گاهی اوقات برخی از دانشگاه‌ها برای جذب دانشجویان بر اساس سهمیه‌های خاص (مانند سهمیه ایثارگران، خانواده شهدا و…) شرایط پذیرش بدون کنکور فراهم می‌کنند.

• دانشگاه‌های علمی-کاربردی

دانشگاه‌های علمی-کاربردی نیز ممکن است در رشته‌هایی مشابه با فوریت‌های پزشکی (مانند امداد و نجات) بدون کنکور دانشجو بپذیرند.

• پردیس‌های خودگردان

برخی پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌های علوم پزشکی ممکن است به صورت محدود پذیرش بدون کنکور داشته باشند، البته معمولاً شهریه‌های این دوره‌ها بالا است.

لازم به ذکر است که این موارد با توجه به سیاست‌های آموزشی کشور و دانشگاه‌ها می‌تواند متغیر باشد. بنابراین توصیه می‌شود داوطلبان برای اطلاعات دقیق‌تر به وب‌سایت‌های رسمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی مراجعه کنند.

رتبه مجاز برای فوریت های پزشکی

برای ورود به رشته فوریت‌های پزشکی در مقاطع کاردانی و کارشناسی، هر دانشگاه ممکن است رتبه‌های مجاز متفاوتی را اعلام کند. این رتبه‌ها، معمولا بر اساس نمرات کنکور سراسری تعیین می‌شوند و به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت دانشگاه و تعداد متقاضیان بستگی خواهد داشت.

رتبه مجاز مقطع کاردانی رشته فوریت‌های پزشکی

رتبه مجاز برای پذیرش در مقطع کاردانی رشته فوریت‌های پزشکی معمولا پایین‌تر از مقطع کارشناسی است، چرا که ظرفیت پذیرش در این مقطع ممکن است بیشتر باشد و رقابت کمتری نسبت به مقطع کارشناسی وجود داشته باشد.

رتبه مجاز مقطع کارشناسی رشته فوریت‌های پزشکی

برای پذیرش در مقطع کارشناسی رشته فوریت‌های پزشکی، رتبه مجاز بالاتر و رقابت بیشتری در بین داوطلبان وجود دارد. این رتبه‌ها معمولا بالاتر از مقطع کاردانی هستند و به دلیل درخواست‌های بیشتر و ظرفیت محدودتر دانشگاه‌ها، رقابت بیشتری در این مقطع بین متقاضیان وجود دارد.

رتبه مجاز مقطع کارشناسی ارشد رشته فوریت‌های پزشکی

برای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد رشته فوریت‌های پزشکی، رتبه مجاز به عوامل مختلفی از جمله دانشگاه و ظرفیت پذیرش آن بستگی دارد. در مقطع کارشناسی ارشد، رقابت برای ورود به رشته‌های تخصصی پزشکی به مراتب بیشتر از مقاطع کارشناسی و کاردانی است. در زیر جدول رتبه‌های مجاز برای مقطع کارشناسی ارشد رشته فوریت‌های پزشکی آورده شده است:

بازار کار رشته فوریت های پزشکی

رشته فوریت های پزشکی به‌دلیل ارتباط با شاخه پزشکی، سلامت و درمان، از وضعیت شغلی و درآمد نسبتا مناسبی برخوردار است. همین‌طور جذب نیروی فوریت پزشکی به دلیل نیاز مبرم جامعه، نرخ بالایی دارد. البته افرادی که دارای کارشناسی مدیریت عملیات امداد و نجات، پرستاری یا اتاق عمل باشند نیز می‌توانند در حیطه شغلی فوریت پزشکی مشغول به کار شوند.

ولی هیچ جای نگرانی وجود ندارد؛ چرا که نیاز به نیروی کارآمد و ماهری که در بخش اورژانس فعالیت کند رو به افزایش است. به همین دلیل ظرفیت پذیرش این رشته نیز هر ساله بیشتر از پیش می‌شود. موقعیت‌های استخدام رشته فوریت پزشکی مشخص است و فارغ‌التحصیلان کاردانی یا کارشناسی و یا کارشناسی ارشد، می‌توانند در مراکز زیر مشغول به کار شوند:

• سازمان مدیریت حوادث کشور
• اورژانس بیمارستان‌های دولتی و خصوصی
• آمبولانس‌های خصوصی
• مراکز هلال احمر
• راهداری‌ها و مراکز امداد و نجات بین جاده‌ای و کوهستانی
• امداد و نجات هوایی

رشته فوریت های پزشکی برای خانم‌ها

تا چند سال قبل، این رشته فقط مختص آقای بود و امکان پذیرش بانوان وجود نداشت. ولی تحصیل بانوان در این رشته از سال 1399 در مقاطع کاردانی و کارشناسی امکان‌پذیر شد. بانوان می‌توانند در دانشگاه‌های روزانه و پردیس آنها، در رشته فوریت‌های پزشکی با داشتن شرایط پذیرش، مشغول به تحصیل شوند.

شرایط پذیرش خانم‌ها در رشته فوریت‌های پزشکی به شرح زیر است:

• داوطلب خانم باید حداقل دارای قد 165 سانتی‌متر باشد.
• دارای سلامت جسمی کامل باشد.
• حداکثر 24 سال سن داشته باشد.
• نباید دارای سابقه کیفری و سوء پیشینه باشد.
• اعتیاد به مواد مخدر، سیگار و … نداشته باشد.
• دارای بیماری‌های مزمن مانند صرع، دیابت و … نباشد.
• دارای اندام مصنوعی نباشد.
• از قدرت تکلم، شنوایی و بینایی خوبی برخوردار باشد.
• دارای مدرک دیپلم نظام قدیم به همراه مدرک پیش دانشگاهی و یا مدرک دیپلم نظام جدید دوازدهم باشد.
• متعهد به کار در مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی بعد از فارغ التحصیلی شود.

دانشگاه های مورد پذیرش فوریت‌های پزشکی برای خانم ها

دانشگاه‌های مورد پذیرش رشته فوریت‌های پزشکی برای خانم‌ها همانند دانشگاه‌های مردان هستند و بر اساس معیارهای علمی و عملکردی انتخاب می‌شوند. پذیرش در این رشته بر اساس نمرات کنکور و شرایط علمی است و جنسیت تاثیری بر پذیرش ندارد.

در جدول زیر، برخی از دانشگاه‌های معتبر ارائه‌دهنده رشته فوریت‌های پزشکی آورده شده است.

وظایف تکنسین خانم فوریت های پزشکی

تکنسین‌های خانم فوریت‌های پزشکی به ارائه خدمات اضطراری و نجات‌بخش در موقعیت‌های بحرانی و حوادث می‌پردازند. وظایف آن‌ها شامل ارائه مراقبت‌های اولیه، تشخیص وضعیت بیمار، انتقال به مراکز درمانی، مدیریت تجهیزات پزشکی، ثبت اطلاعات و مشاوره به خانواده‌ها است.

برخی دیگر از وظایف تکنسین فوریت های پزشکی به شرح زیر است:

• توانایی برقرار کردن ارتباط با پزشک و اورژانس
• توانایی جراحی اولیه در صورت لزوم مانند قرار دادن لوله تنفسی
• توانایی مراقبت و پانسمان کردن اعضای بدن مانند اعضای شکسته شده
• انتقال بیماران بدحال به مراکز درمانی
• توانایی معاینه و مشخص کردن وضعیت بیمار
• توانایی استفاده از تجهیزات پیشرفته پزشکی برای مشکلات حاد مانند ایست قلبی
• توانایی انجام تزریقات و تجویز دارو
• توانایی کنترل کردن به صورت مداوم علائم حیاتی بیمار

جمع‌بندی

رشته فوریت های پزشکی یکی از رشته‌های علوم تجربی و زیر شاخه‌ی رشته علوم پزشکی است. متقاضیانی که علاقمند به ادامه تحصیل در مقطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد این رشته هستند، باید دارای ویژگی‌های اخلاقی، روحی و بدنی خاصی باشند که در مقاله به صورت کامل به تمامی این موارد اشاراتی شده است.

برای دانلود فایل pdf مقاله معرفی رشته فوریت های پزشکی کلیک کنید.