در طول تاریخ سینما شخصیتهای بیشماری وجود داشتهاند که مسئولیت ایفای نقش آنها به عهدهی چند بازیگر متفاوت بوده و حالا نوبت به بررسی کاراکتر Joker رسیده است.
در مطلب هفتهی گذشته به نسخههای مختلف کاراکتر Batman پرداختم. نتیجه و جایگاههای مختلف لیست مذکور جنجال برانگیز بودند. در این مطلب به تنها کسی میپردازم که اهمیتی برابر با شوالیهی تاریکی گاتهام دارد. این شخصیت هم کسی نیست جز شاهزادهی دلقک جنایت، هارلکوئین نفرت، کارت آس آدمهای شرور؛ Joker! این کاراکتر ریشه و پیشینهای عجیب دارد. زمانی که شخصیت جوکر معرفی شد، رؤسای شرکت Detective Comics باور داشتند که پتانسیل بالایی ندارد. به همین دلیل بود که تنها پس از یک حضور، قصد داشتند آن را از لیست کاراکترهای خود حذف کنند.
در نظر داشته باشید که تاکید اصلی و تمرکز این لیست و معیار تشخیص جایگاه بازیگران در این لیست، وفاداری به نسخهی کمیک بوکها و قلب شخصیت جوکر است. متاسفانه همانند لیست بتمنها، خبری از سزار رومرو نیست. دلیل حذف شدن این نسخهی افسانهای از جوکر، تفاوت بیش از حد آن با دنیای کمیکها و البته ظاهر تقریباً مضحک رومرو در این نقش بود. سزار برای ایفای این نقش حاضر نبود سبیلهای خود را تحت هیچ شرایطی اصلاح کند.
گزینه ۱۰: جف بنت (سریال Batman: The Brave and the Bold و Scooby-Doo! And Batman: The Brave and the Bold)
واقعاً تماشای این سریال رنگارنگ و جذاب را به تمامی طرفداران دنیای کمیک بوکها پیشنهاد میکنم. این سریال به جنبهای از جهان کمیکها میپردازد که کمتر عنوانی به آن پرداخته است. نسخهی کمیکهای شخصیت جوکر به سه ورژن تقسیم میشود. نسخهی رئیس مافیا، نسخهی دلقک و نسخهی کمدین. جوکر حاضر در سریال Batman the Brave and the Bold، بهترین برداشت از نسخهی دلقک این شخصیت است. جوکری که همیشه به دنبال تمسخر و تحقیر بتمن بود. این نسخه تمرکز خود را روی شوخیهای هوشمندانه میگذارد تا قتلهای زنجیرهای. عجیبترین و جالبترین نکتهی مربوط به این سریال انیمیشنی، اقتباس آن از خط داستانی Emperor Joker بود. مسئولیت ایفای نقش جوکر در این سریال به عهدهی جف بنت بود. جف بنت هم به بهترین شکل ممکن توانسته بود تا این جوکر را به تصویر بکشد. شوخیهای این نسخه از جوکر به جای اینکه ترسناک باشند، حقیقتاً خندهدار هستند.
درست مثل لیست قبلی اشخاص زیادی بودند که میتوانستند در جایگاه ۱۰ این لیست قرار بگیرند. یکی از اسامی که تحت هیچ شرایطی در جایگاه سیزدهم هم قرار نمیدهم، جرد لتو است. این فرد تاکنون یکی از شخصیتهای خاص و جالب مارول (مایکل موربیوس) را خراب کرده است. البته پیش از این، کاراکتر جوکر را نیز با ایفای نقش توهینآمیز و تتوشدهی خود و بدترین خندهی جوکری تاریخ خراب کرده بود. حتی ارتباط موجود میان هارلی کوئین و جوکر نیز رومانتیک شده در صورتی که در کمیک بوکها، بهترین مثال ممکن از یک رابطهی سمی و افتضاح بودند. هیچکس (حتی زک اسناید و اسنایدر کات او) نتوانست نسخهی جوکر او را بهتر کند. پس با در نظر گرفتن این موضوع، خبری از جرد لتو نیست. جایگاه او به فرد بسیار لایقتری (جف بنت) تعلق میگیرد.
گزینه ۹: واکین فینیکس (عناوین Joker و Joker: Folie a Deux)
و اولین تصمیم و جایگاه جنجالی این لیست مشخص شد. مطمئنم که بسیاری از طرفداران این ایفای نقش از قرار گرفتن آن در جایگاه شمارهی ۹ ناراضی هستند. همانطور که گفته بودم، معیار انتخاب جایگاه برای این لیست، وفاداری به نسخهی کمیکهاست. بخش سینماگر من نمیتواند به ایفای نقش خارقالعادهی واکین فینیکس در نقش یک روانی و زخمدیده جایگاهی را اختصاص ندهد. با این وجود اگر به کاراکتر وی در فیلمهای منتشر شده نگاهی بیاندازیم، هیچ شباهیتی میان شخصیت او و جوکر حاضر در کمیک بوکها نمیتوانیم پیدا کنیم. بیشتر از یک قاتل روانی و بیرحم که پس از تغییر خود تصمیم به نابودی کامل گاتهام کرفته، ما یک بیمار روانی را میبینیم که توسط جامعه تحت فشار قرار گرفته و برای دفاع از خود مرتکب قتل شده است. در نهایت هم یک مرد شکسته را مشاهده میکنیم که از اینکه جامعه او را قهرمان خطاب میکند لذت میبرد.
باز هم باید روی این موضوع تاکید کنم که هیچ جنبه از ایفای نقش خارقالعادهی واکین فینیکس را نمیتوان مورد نقد قرار داد. از صحنههای دردناکی که وظیفهی انتقال احساسات و درد آرتور فلک را دارند تا صحنهی رقص یا رهایی نمادین جوکر، قسمت اول این سری بسیار عالی کارگردانی شده بود. بزرگترین مشکل این جوکر، جوکر نبودن اوست. جوکری که در دوران کودکی بروس وین وجود دارد؟ دلقکی که پیشینهی داستانی مشخصی دارد؟ جوکری که به جای قتلعام مردم به بیرحمترین شکل ممکن، به دنبال تایید آنهاست؟ اینطور که به نظر میرسد تاد فیلیپس بیشتر از اینکه قصد اقتباس جوکر را داشته باشد به ساخت فیلمی مستقل با محوریت یک فرد روانی علاقهمند بوده است. پس با وجود بازیگری فوقالعادهی فینیکس، شخصی در این لیست حضور دارد که با کارگردانی صحیح، اقتباسی بینهایت بهتر را به تماشاگران ارائه داد.
گزینه ۸: جک نیکلسون (فیلم Batman سال ۱۹۸۹)
زمانی که حرف از بهترین بازیگران تاریخ سینما میشود بدون شک یکی از اسامی درخشانی که مورد بحث قرار میگیرد، جک نیکلسون است. این افسانهی سینمایی در سال ۱۹۸۹ و پس از تلاشهای بیقفهی تیم برتون بزرگ تصمیم به ایفای نقش جوکر گرفت. به گفتهی خود جک نیکلسون ایفای نقش جوکر برای او ایدهآل به نظر میرسید. تصمیم وی بر خلاف اشخاصی که پیش از او این کاراکتر را بازی کرده بودند، جدی گرفتن و ارائه دادن جوکری پلیدتر و بیرحمتر بود. در آن سالها، کمیک بوکها مخصوص کودکان بودند و کسی انتظار نداشت جوکری را تماشا کند که رئیس یک گروه خلافکار و در واقع قدرتمندترین مافیای شهر گاتهام باشد. امروزه و پس از ایفای نقش یکی از اسامی حاضر در این لیست، تماشای جوکری که بیرحمانه مرتکب قتل میشود چیز عجیبی نیست. این دلقک یکی از رقبای خود را تا حدی سوزاند که به اسکلتی زغالی تبیدل شد.
البته در سال ۱۹۸۹ و سانسورهای بیشمار کمیک بوکها و کمیک کد، مشاهدهی کشته شدن یک فرد با استفاده از سلاحی گرم در صحنهی اول معرفی شخصیت جوکر بسیار غیرمنتظره و هیجانانگیز بود. نسخهی جوکر جک نیکلسون بزرگ بهترین اقتباس ممکن از نسخهی مافیایی و خلافکار این کاراکتر است. البته به خاطر سال عرضهی این اثر یا تصمیمات کارگردان، المانهایی از جوکر دلقک و شوخطبع نیز در این اجرا دیده میشوند. صدای سرد و بیروح جوک نیکلسون در لحظات جدی واقعاً جنبهی شیطانی این شخصیت را به نمایش میگذارد. خندهی شاهزادهی دلقک جنایت گاتهام یکی از مهمترین خصوصیتهای اوست. متاسفانه نیکلسون خندهی خاص و جذابی نداشت. در دورانی که تنها ایفای نقش سینمایی جوکر سزار رومرو بود، نیکلسون بالاخره قاتل خندان را به تصویر کشید. این روزها نام نیکلسون میان اسامی بیشمار دیگر فراموش شده است. کسی به خاطر ندارد که یکی از بهترین و بینقصترین بازیگران سینما جوکر بود.
گزینه ۷: مایکل امرسون (انیمیشن Batman: The Dark Knight Returns)
بسیاری از تماشاگران جهان سریالها با این نام به دلایل متفاوت آشنایی دارند. نام مایکل امرسون برای طرفداران Lost و سریال محبوب Person of Interest جایگاه خاص و دلگرمکنندهای دارد. باری دیگر با شخصی مواجه میشویم که کمتر کسی میداند نقش هارلکوئین نفرت را ایفا کرده است. هیچکمس با تماشای ایفای نقشهای دیگر او، نمیتواند مایکل را در نقش جوکر تصور کند. با این وجود، امرسون به بهترین شکل ممکن توانست جوکری مسنتر را برای تماشاگران به ارمغان بیاورد. این جوکر جنبهی تاریکتری دارد که تنها میتوان با کلمهی Creepy توصیف کرد. خندهی او مو به تن تماشاگران سیخ میکند. تماشای مکالمه و ارتباط او با شخصیت Catwoman تا حد باورنکردنی آزاردهنده و ناراحتکننده است. این موضوع در هر کاراکتر دیگری یک نکتهی منفی بود؛ اما کاراکتری که مرکز توجه ماست، جوکر است و جوکر هیچ مرزی برای اعمال وحشتناک و غیرانسانی خود مشخص نمیکند. البته به غیر از همکاری با نازیها (اشاره به کمیک Batman/Captain America).
متاسفانه بتمن انیمیشن Batman: The Dark Knight Returns بسیار قدرتمندتر از همبازی خود عمل کرده بود. جوکر در این انیمیشن هیکلی ورزیدهتر، لحنی بیروحتر و خالیتر از احساسات و شیطنت دارد. اگر تک اجرایی بودن این بازیگر را نادیده بگیریم، هیچ تفاوتی میان نسخهی کمیک بوکی جوکر The Dark Knight Returns و انیمیشنی آن وجود ندارد. این جوکر به نقطهای رسیده که حاضر است برای شکستن قانون شمارهی یک بتمن به هر عملی دست بزند. مایکل امرسون در این ایفای نقش مهارت یک برندهی جایزهی Primetime Emmy را به نمایش گذاشته است. با این وجود تصور این شخص در حالی که خندههای دیوانهوار و وحشتناک جوکر را اجرا میکند غیرممکن به نظر میرسد.
گزینه ۶: جان دیماجیو (انیمیشنهای Batman: Under the Red Hood و Batman: Death in the Family)
جان دیماجیو یکی از آن اسامیست که نمیتوانید وارد جهان انیمیشنها شده و با آن برخورد نکنید. از بازی در انیمیشنهای Futurama در نقش بندر و Jake the Dog در انیمیشن Adventure Times، نام جان دیماجیو همیشه به عنوان یکی از بهترین صداپیشههای سینما مطرح است. دیماجیو حتی با صداپیشگی در جهان بتمن نیز غریبه نیست. پیش از این مسئولیت صداپیشگی آکوآمن در Batman: The Brave and the Bold و Brother Blood در سریال انیمیشنی Teen Titans به عهدهی جان بوده است. پس تصور آن که جان دیماجیو اجرای جوکری شایستهی جایگاه ششم ارائه دهد اصلاً عجیب و غیرقابل باور نیست. جوکر این صداپیشهی افسانهای به لطف محبوبیت و شهرت بتمن پشت نقاب سرخ در ایران، در لیست معروفترینها قرار میگیرد. البته درصد بالایی از طرفداران این انیمیشن صدای جوکر میرطاهر مظلومی و دوبلهی خارقالعاده و بینظیر او را به خاطر دارند.
در کل، صنعت صداپیشگی ایران با دوبلهی باورنکردنی و رویایی Batman: Under the Red Hood اثبات کرد که میتواند همقدم با صداپیشگان اوریجینال عمل کند. اگر امکانش وجود داشت، میرطاهر مظلومی را نیز در همین جایگاه قرار میدادم؛ برداشت و دوبلهی این بازیگر از اجرای دیماجیو کاملاً بینقص است و در برخی صحنهها، حتی میتوان گفت بهتر بازی میکند. کمیک بوک Death in the Family یکی از مهمترین داستانهای مربوط به رابطهی بتمن و جوکر است. با در نظر گرفتن این موضوع، میتوانید انتظار اقتباسی پر از عشق و وفادار به داستان اصلی را داشته باشید. ایفای نقش دیماجیو نیز جوکری عالی را با خود به این عنوان اضافه میکند. در فیلم Batman: Death in the Family نیز نسخهای از جوک حاضر در کمیک The Killing Joke را تماشا کردیم که توسط دیماجیو بازگویی شده بود.
گزینه ۵: کوین مایکل ریچاردسون (سریال انیمیشنی The Batman و انیمیشن Batman vs. Dracula)
بتمن رینو رومانو در جایگاه نفر هفتم لیست بتمنهای من قرار گرفت. در این مطلب، من تمامی جوانب طراحی سریال The Batman را مورد نقد قرار دادم. دیزاین جوکر اثر مذکور را نیز افتضاح خطاب کردم. با این وجود، اجرای کوین مایکل ریچاردسون در نقش جوکر فرای تحسینبرانگیز و لذتبخش است. ریچاردسون اولین فرد سیاهپوستی بود که مسئولیت ایفای نقش جوکر را به عهده داشت. کوین با اجرای خود اثبات کرد که صدایی خوب برای ارائهی شخصیتی بینقص و نادیده گرفتن طراحی افتضاح یک کاراکتر کافیست. این نسخهی دلقک پلید و شیطانی ما ترکیبیست از دو نسخهی کمدین و دلقک جهان کمیک بوکها. جوکر حاضر در این سریال از همه لحاظ، به غیر از ظاهر و طراحی شخصیت، برای طرفداران کمیک بوکها بینظیر است. البته باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که حضور عجیب و غیرعادی وی در بسیاری از صحنهها او را ترسناکتر میکند.
ظاهر این کاراکتر نیز با گذر زمان و در فصلهای بعد، به خاطر فشار و اعتراض طرفداران، تغییر کرد. ظاهر جدید او شباهتهای بیشتری به ظاهر کلاسیک جوکر در کمیکها داشت. این نسخه از جوکر تمرکز بیشتری روی استفاده از سلاحهای شیمیایی میگذارد. دلیل این تفاوت با کمیکها، ساخته شدن این سریال برای مخاطبین کودک است. تماشای این سریال را برای تمامی طرفداران کمیک بوکها و بتمن پیشنهاد میکنم. در فصلهای اول، جوانب دارک دنیای بتمن و گاتهام مورد تمرکز قرار گرفتهاند. متاسفانه این جنبهی سریال در فصلهای بعدی کاهش پیدا کرد. به نظر من کوین مایکل ریچاردسون با ایفای نقش جوکری که به یک خونآشام تبدیل شده در انیمیشن Batman vs. Dracula، توانست نسخهای وحشتناک و تشنه به خون از این کاراکتر ارائه دهد.
گزینه ۴: ریچارد اپکار (بازیهای شرکت Netherrealms و عنوان Infinite Crisis)
باری دیگر به جایگاه چهارم رسیدیم و با نامی مواجه میشویم که در جهان گیمینگ جایگاهی باارزش میان طرفداران دارد. اگر از سال ۲۰۰۸ با دنیای Mortal Kombat آشنا شده باشید، با فاجعهای تکرارنشدنی در جهان گیمینگ به نام Mortal Kombat vs. DC نیز آشنا هستید. بدون شک، تنها جنبهی تحسینبرانگیز و قابلقبول این عنوان صداپیشگی کاراکترهای آن است. یکی از بهترین اجراهای این بازی متعلق به صداپیشهی جوکر آن، ریچارد اپکار، بود. این اجرا تا حدی تحسینبرانگیز، قدرتمند و وفادار به شخصیت جوکر بود که پس از گذشت نیم دهه، Netherrealm Studios باری دیگر از اپکار برای ایفای این نقش درخواست کرد. ریچارد از Mortal Kombat vs. DC تا حضور افتخاری جوکر در Mortal Kombat 11 مسئولیت صداپیشگی این شخصیت را در جهان بازیهای Netherrealm به عهده داشته است. این صداپیشه توانسته با اجرای خود قلب بازیکنان جهان گیمینگ را به دست آورد.
البته ایفای نقش اپکار در قامت خدای رعدبرق و محافظ زمین در جهان Mortal Kombat شناخته شدهتر است. اپکار تاکنون در نقش جوکرهای متفاوت و جالبی ایفای نقش کرده است. جوکر Injustice Gods Among Us یکی از بیرحمترین و نابخشودنیترین نسخههای دلقک شیطانی گاتهام میباشد. فقط کافیست نگاهی به بلایی که بر سر سوپرمن آورد بیاندازید. جوکر اپکار بود که پودر وحشت Scarecrow را با کریپتونایت ترکیب کرد و باعث شد تا سوپرمن همسر باردار خود را به قتل برساند. این نسخه از پادشاه جهان زیرین گاتهام کاری کرد که سوپرمن قانون قتل ممنوع خود را زیر پا بگذارد. این عمل نمونه و مثال بینقصیست برای بلاهایی که جوکر در کمیکها برای دیوانه کردن دشمنان خود بر سر آنها میآورد.
گزینه ۳: هیث لجر (فیلم Batman: The Dark Knight)
نوبت میرسد به جنجالیترین تصمیمی که برای این لیست گرفتم. هیث لجر افسانهای در جایگاه سوم؟! اصلاً چنین تصمیمی امکانپذیر است؟ بله. برخی از جوانب این اجرای نقش با گذر زمان، افسانه شدن و در گذشتن هیث لجر نادیده گرفته شدند. چند حقیقت نیز وجود دارد که به دلایل مذکور فراموش شدند. ابتدا به این جوانب میپردازم و سپس به دلایل کاملاً واضحی که هیث لجر را به یکی از بهترین جوکرهای تاریخ تبدیل کرده اشاره میکنم. با منتشر شدن فیلمنامهی رسمی Batman the Dark Knight، میتوانیم مشاهده کنیم که لجر هیچ یک از لاینها یا اکتهای خود را به صورت فی البداهه انجام نداده است. تنها واقعهی غیرمنتظره در این فیلم، حضور ناگهانی هیث با گریم جوکر در برابر مایکل کین و ترسیدن او تا فراموشی دیالوگ بود. تا مدتها، بسیاری از منابع ادعا میکردند که مرگ لجر به نقش جوکر ربط دارد. متاسفانه حیقیت کمی دردناکتر است.
اعتیاد لجر به مسکنها و قرصهای خوابآور به مدتها قبل از شروع فیلمبرداری The Dark Knight تعلق داشتند. بسیاری از منابع، من جمله خود لجر در سال ۲۰۰۶، اعتیادهای متعدد او به مواد مخدر را تایید کردند. حالا که این جوانب افسانهای جوکر لجر را کنار گذاشتیم، نوبت به آن میرسد تا ایفای نقش خارقالعادهی او را مورد بررسی قرار دهیم. لجر برای ایفای نقش جوکر خود از دیوید تننت در Harry Potter و نقش بارتیکراوچ جونیور الهام گرفته بود. جوانب مرموز و اسرارآمیز آس خلافکارها نیز حضور دارند. همانطور که جوکر در کمیک Killing Joke میگوید “اگر من بخواهم گذشتهای داشته باشم، ترجیح میدهم چند گزینهای باشد.” در نهایت جوکر لجر توانست تا اجرایی از این شخصیت ارائه دهد که تا به امروز قدرت ماندگاری خود را اثبات کرده است. البته مرگ این بازیگر قبل از اکران فیلم مذکور بیتاثیر نبود.
نبوغ جوکر لجر، استفاده کردن از خلافکاران دیگر برای نابودی دشمنان خود، بازیهای روانی با قهرمانان داستان، همگی از المانهای کلیدی شخصیت جوکر هستند. هیث لجر تمامی این جوانب را به بهترین شکل ممکن بازی کرده بود. البته به نظر من اضافه کردن تیک عصبی بارتیکراوچ جونیور به شخصیت جوکر کمی خارج از کاراکتر است.
گزینه ۲: تروی بیکر (انیمیشنهای Justice League: Crisis on Infinite Earth, Batman: The Long Halloween، سریال Batman Unlimited و بازی Batman Arkham Origins)
زمانی که حرف از جوکر میشود دو نفر هستند که با فعالیتهای خود اثبات کردهاند که میتوانند بهتر از هیث لجر ایفای نقش کنند. یکی از این اسامی، تروی بیکر است. تروی بیکر در صنایع انیمیشن، موشن کپچر و گیمینگ یک افسانه است. نقشهایی که این بازیگر ایفا کرده در مرکز قلب طرفداران بخش گیمفای ما قرار دارند. از بازی کردن در نقش بوکر دوئیت Bioshock Infinite گرفته تا ساموئل دریک در Uncharted 4 و Uncharted The Lost Legacy. از جول میلر در مجموعهی The Last of Us تا کاراکتر Pagan Min در Far Cry 4! تروی بیکر نامیست که تا ابد در جهان صداپیشگان نقش بسته است. در مطلب بتمن به این موضوع اشاره کردم که راجر کریگ اسمیت جایگزین کوین کانروی در بازی Arkham Origins بود و همین واقعه تحسین برانگیز است. تروی بیکر نیز مسئولیت جایگزینی جوکر جهان آرکهام/Arkham را به عهده داشت.
تروی بیکر با خندهای بینقص، موشن کپچر باورنکردنی و صداپیشگی خارقالعاده و فراموشنشدنی وی توانست تا جوکر خود را تا ابد در مرکز توجه طرفداران قرار دهد. بر اساس اتفاقات اخیر، بدون شک، تروی بیکر حضور پررنگتری در نقش جوکر خواهد داشت. خندهی این جوکر ترس را در قلب مخاطب خود قرار میدهد. بیکر توانست بهتر از تصور طرفداران، جوکری آماتور و تازهوارد را در بازی Batman Arkham Origins به ارمغان آورد.
گزینه ۱: مارک همیل (سریال Batman the Animated Series و مجموعهی Batman Arkham و عناوین بیشمار دیگر)
تصور هر شخص دیگری در این جایگاه غیرممکن است. انتخاب کردن مارک همیل به عنوان جایگاه اول بازیگران و صداپیشههای کاراکتر Joker، سادهترین تصمیم ممکن بود. این شخص هر سه نسخهی جوکر را به واقعیت تبدیل کرده است. خندهی جوکر نسخهی مارک همیل بهترین خندهی ممکن بوده چرا که براساس حس جوکر، حالت خندهی او تغییر میکند. هیچ صحنهی جوکری ترسناکتر از لحظهای نیست که نسخهی مارک همیل این شخصیت به هویت حقیقی بتمن پی میبرد. کوین کانروی و مارک همیل زوج هنری رویایی جوکر و بتمن بودند. پس از واقعهی دردناک درگذشت کانروی، مارک همیل نیز موضوعی غمانگیز را به اطلاع طرفداران رساند. پس از درگذشت کوین، مارک دیگر نقش جوکر را ایفا نخواهد کرد. به گفتهی او:
همانطور که جوکر برای وجود داشتن به بتمن نیاز دارد. جوکر من نیز به کوین نیاز داشت.
اینجاست که یاد صحنهای از سریال Batman the Animated Series میافتیم: “بدون بتمن، جنایت دیگر نقطهی خندهداری ندارد.”. اگر به محبوبیت و قدرت ایفای نقش لوک اسکایواکر در قامت شاهزاده دلقک جنایت شک دارید باید نگاهی به نظرسنجی “صدای چه کسی را هنگام مطالعهی کمیکها میشنوید؟” بیاندازید. طرفداران، جوکر مارک همیل را در کنار بتمن کوین کانروی انتخاب کردند. جدا از این، در بسیاری از جشنوارهها، طرفداران از همیل درخواست میکنند تا با صدای افسانهای جوکر خود دیالوگهای جوکرهای لجر، بیکر و نیکلسون را بگوید. حقیقت این است که پس از درگذشت کانروی و بازنشستگی همیل از این نقشها، بتمن و جوکر هرگز مثل سابق نخواهند بود. برای مشاهدهی لیست “کی بهترین بود؟ ۱۰ نسخهی برتر کاراکتر Batman” روی این لینک کلیک کنید.
منبع: گیمفا
source