خواص چای رعفران: علم درباره خواص زعفران و چا این ادیوبه خوشبو و خوشرنگ سخن بسیار گفته است و فواید آن برای سلامتی ثابت شده است. زعفران یک ادویه بسیار قدیمی است که قدمتش به بیش از ۳ هزار سال پیش برمی‌گردد و معمولاً برای طعم و رنگ لپذیرش در غذاهای مختلف استفاده می‌شود. زعفران در طول تاریخ به‌عنوان یک رنگ طبیعی، عطر، ادویه و حتی دارو مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه این مطلب بخش سلامت در مجموعه گیاهان دارویی، با خواص چای زعفران آشنا خواهید شد.

گیاه زعفران

زعفران (Crocus sativus) گیاهی است که از قسمت های نخ مانند و خشک شده گل آن (کلاله) برای تهیه ادویه زعفران، رنگ خوراکی و دارو استفاده می شود. زعفران حاوی مواد شیمیایی است که ممکن است بر خلق و خو تأثیر بگذارد، سلول های سرطانی را از بین ببرد، تورم را کاهش دهد و مانند آنتی اکسیدان عمل کند. برای تولید یک پوند ادویه زعفران، تقریباً به 75000 گل زعفران نیاز است. زعفران عمدتا در ایران کشت می شود و به صورت دستی برداشت می شود. این ادویه یکی از گران ترین ادویه های جهان است.

مردم به طور معمول از زعفران برای افسردگی، اضطراب، بیماری آلزایمر، دردهای قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و بسیاری از بیماری های دیگر استفاده می کنند، اما شواهد علمی خوبی برای حمایت از بسیاری از این موارد وجود ندارد.این مطلب به طور خاص بر این موضوع تمرکز می کند که چرا زعفران برای فشار خون مفید است و چگونه از زعفران برای این منظور استفاده کنیم.

دو خاصیت مهم زعفران در عصر مدرن

زعفران خواص بسیار زیادی دارد. اما دو خاصیت این ادویه باعث شده است که بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. در دوران مدرن افسردگی و اضطراب مشکل بیشتر افراد است. زعفران می تواند تا اندازه زیادی افسردگی و اضطراب را رفع کند.

زعفران نشاط‌ آور است. زعفران می‌‌تواند علائم و عوارض بیماری روحی روانی افسردگی را کاهش دهد. این ماده غذایی ارزشمند این کار را با تولید و ترشح ماده سروتونین در بدن انجام می‌‌دهد. سروتونین ماده‌ای در بدن است که می‌تواند افسردگی را کنترل کرده و آن را بهبود بخشد.

حتی بسیاری از داروهای شیمیایی که برای افسردگی تجویز می‌‌شود سعی در کنترل سروتونین موجود در بدن دارند. البته این داروها با عوارض همراه بوده در حالی که زعفران یک ماده طبیعی است و عارضه خاصی بعد از مصرف ایجاد نمی‌‌کند. جالب اینکه زعفران جدای از اینکه خود عارضه‌ ای ندارد حتی می‌‌تواند عوارض ناشی از مصرف دارو های شیمیایی درمان افسردگی را کاهش دهد. از جمله اینکه اختلالات جنسی را بهبود می‌‌بخشد.

از دیگر خواص زعفران می‌‌توان به ایجاد آرامش در فرد مصرف‌کننده اشاره کرد. زمانی که فرد آرام است کمتر دچار اضطراب و عوارض بعدی ناشی از آن می‌‌شود. علاوه بر این زعفران با طبع گرمی‌ که دارد می‌‌تواند سیستم عصبی فرد را تنظیم کند و عملکرد آن را بهبود بخشد. بدین ترتیب حتی اگر فرد در معرض استرس‌های محیطی باشد تا حدی می‌تواند آرامش خود را حفظ نماید.

یکی از مهم‌ترین فواید زعفران برای سلامتی بهبود خلق و خو در افراد مبتلا به افسردگی است. این ویژگی خاص باعث شده است زعفران تنها به عنوان ادویه‌ای برای خوش رنگ و مزه دار شدن غذا مورد استفاده قرار نگیرد. چای زعفران در سراسر دنیا بسیار محبوب است و در کنار طعم بی نظیرش فواید فوق‌العاده‌ای نیز برای سلامتی به همراه دارد.

خواص چای زعفران

به این ترتیب هم زعفران و هم چای زعفران می تواند مفید باسد. زعفران سرشار از انواع مواد مغذی از جمله ویتامین سی، آهن، منگنز، مس، پتاسیم، منیزیم و ویتامین‌های ب هستند. تمام این مواد مغذی برای سلامتی بدن و پیشگیری از انواع بیماری‌ها بسیار حیاتی هستند. متخصصان تغذیه معتقدند فواید زعفران زمانی که دم کشیده است و به صورت چای مصرف می‌شود، سریع‌تر اثر خود را نشان می‌دهند. برخی از مهترین خواص چای زعفران عبارت است از:

مبارزه با التهاب

زعفران یک منبع بی‌نظیر از ترکیبات زیست فعال گیاهی است. این ادویه گران قیمت حاوی کروسین، سافرانال، کروستین، کامفرول و کاروتنوئیدها است. این ترکیبات آنتی‌اکسیدان‌های مفیدی هستند که به دلیل تواناییشان در مبارزه با رادیکال‌های آزاد می‌توانند به پیشگیری از بیماری‌های مزمن و حاد کمک کند و درمانی برای انواع بیماری‌ها باشند.

کمک به بهبود سلامت روان

مطالعات ثابت کرده‌اند که زعفران دارای خواص ضد افسردگی و ضد اضطراب قوی است. برخی از این مطالعات حتی نشان داده‌اند که زعفران به اندازه قرص پروزاک برای درمان افسردگی خفیف مؤثر است.

محافظت از سیستم عصبی

زعفران علاوه بر اثرات مفید برای درمان اختلالات خلقی از بدن در برابر اختلالات عصبی نیز محافظت می‌کند. یک پژوهش در سال ۲۰۱۶ نشان داد که اثرات زعفران برای کاهش اختلالات شناختی مغز در بیمارانی که دچار آلزایمر هستند بسیار موثر است.

کمک به حفظ سلامت قلب

این ادویه معطر به لطف فواید ضد التهابی خود می‌تواند برای سلامت قلب نیز بسیار مفید باشد. مطالعات نشان داده‌اند مصرف زعفران با کاهش سطح کلسترول بد بدن نیز مرتبط است. در همین حال پژوهش دیگری در سال ۲۰۲۱ نشان داد مصرف زعفران ممکن است فشار خون بالا را نیز برای مدتی کاهش دهد. بواقع زعفران یک ادویه بسیار مفید برای کسانی است که به دنبال حفظ یا بهبود سلامت قبل خود هستند. این ادویه با کمک به کاهش وزن می‌تواند برای مدیریت بیماری‌های قلبی بسیار مفید باشد.

کمک به پیشگیری سرطان

به دلیل دارا بودن ویتامین سی و انواع ترکیبات گیاهی قوی می‌تواند از بدن در برابر سلول‌های سرطانی محافظت کند. این ادویه به طور کلی دارای خواص ضد توموری و پیشگیری از سرطان است. محتوای کروستین و کروسین در زعفران می‌تواند به از بین بردن سلول‌های سرطانی و در عین حال جلوگیری از تکثیر این سلول‌ها نیز کمک کند. به علاوه، آنتی اکسیدان کامفرول موجود در زعفران با مکانیسم‌های مبارزه با سرطان مرتبط است.

حفظ سلامت چشم

زعفران به لطف محتوای کاروتنوئید که باعث تقویت چشم می‌شود، با بهبود سلامت چشم همراه است. به علاوه، تحقیقات نشان داده است که زعفران علائم بیماری دژنراسیون ماکولا که باعث کوری می‌شود و بسیار رایج است را نیز بهبود می‌بخشد و به طور کلی از کاهش بینایی می‌کند.

حفظ سلامت زنان

گیاه زعفران در مدیریت علائم سندرم پیش از قاعدگی و حتی اختلال نارسایی پیش از قاعدگی مفید است. مصرف ۱۵ میلی گرم زعفران دو بار در روز درد دوران قاعدگی را نیز تسکین می‌بخشد.

ایجاد پوستی شفاف و زیبا

از دیگر خواص زعفران ایجاد پوستی زیباست. زعفران با توجه مواد مفیدی که دارد می‌‌تواند کلاژن موجود در پوست را احیا کرده و موجب شفافیت و شادابی پوست شود.

کلاژنی که وجود آن برای داشتن پوستی زیبا ضروری است اما در معرض نور خورشید یا دیگر عوامل محیطی از بین می‌‌رود و ظاهری نه چندان زیبا به پوست می‌‌دهد. اما زعفران می‌‌تواند کلاژن موجود در پوست را محفوظ کند و آن را بهبود بخشد.

نحوه دم کردن چای زعفران

چند رشته زعفران را (حدود 10 تا 15 عدد) در قوری یا فنجان بریزید.

آب جوش به آن اضافه کنید و بگذارید 5 تا 10 دقیقه دم بکشد.

می توانید چای زعفران را به تنهایی یا با کمی عسل یا نبات میل کنید.

نکات مهم در مصرف زعفران

• زعفران ادویه ای بسیار قوی است، بنابراین باید به مقدار کم از آن استفاده کرد.
• زعفران را باید در جای خنک، تاریک و دور از رطوبت نگهداری کرد.
• زعفران را می توان تا دو سال نگهداری کرد، اما به مرور زمان عطر و طعم خود را از دست می دهد.

عوارض جانبی زعفران

مشکلات گوارشی: مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم. این عوارض بیشتر در افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مانند زخم معده یا رفلاکس اسید معده شایع است.

سرگیجه و سردرد: زعفران می تواند باعث افت فشار خون شود که در نتیجه سرگیجه و سردرد را به دنبال دارد.

خشکی دهان: زعفران می تواند باعث خشکی دهان، چشم و پوست شود.

بی خوابی: زعفران خاصیت محرک دارد و می تواند باعث بی خوابی یا تشدید آن در افراد مبتلا به بی خوابی شود.

واکنش های آلرژیک: در برخی افراد، زعفران می تواند باعث واکنش های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش، تورم و حتی مشکلات تنفسی شود.

مسمومیت: مصرف بیش از حد زعفران، به ویژه در مقادیر بالاتر از 10 گرم، می تواند سمی باشد و منجر به علائمی مانند تشنج، یرقان، خونریزی داخلی و حتی مرگ شود.

سقط جنین: زعفران می تواند باعث تحریک رحم شود و در دوزهای بالا برای زنان باردار خطرناک باشد و منجر به سقط جنین شود.

تداخل با داروها: زعفران می تواند با برخی داروها مانند داروهای ضد انعقاد خون، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب تداخل داشته باشد.

هنگامی که روی پوست استفاده می شود : اطلاعات قابل اعتماد کافی برای اطلاع از بی خطر بودن زعفران یا عوارض جانبی آن وجود ندارد.