«تابناک با تو» – باستان‌شناسان یونانی مشتاق کاوش بیشتر در محوطه باستان‌شناسی میزا (Mieza) در استان مقدونیه یونان هستند؛ اینجا همان مدرسه‌ای است که در آن ارسطو، فیلسوف یونانی، اسکندر مقدونی را تعلیم می‌داد.

اخیرا مقامات میراث تاریخی یونان، کاخ «آیگای» را برای بازدید عموم افتتاح کردند؛ این کاخ جایی است که اسکندر مقدونی در آن تاجگذاری کرده است. حالا ظاهرا نوبت توجه به «میزا» در فاصله کمتر از ۳۰ کیلومتری کاخ آیگا رسیده است؛ میزا محل مدرسه‌ای است که فیلیپ مقدونی برای تعلیم پسرش بنا کرد و ارسطو فیلسوف مشهور یونانی را در آنجا به خدمت گرفت.

آنجِلیکی کوتاریدی، مدیر موزه مقبره‌های سلطنتی «آیگای» معتقد است که تاکنون تنها بخشی از مدرسه یا سالن ورزشی باستانی این محوطه باستانی کاوش شده و این منطقه هنوز شگفتی‌های زیادی برای فاش شدن دارد.

کوتاریدی به تازگی در کنفرانسی درباره میزا گفته: «میزا یک مدرسه ساده نبود، بلکه کهن‌الگوی تمام مدارس از مقدونیه و آسیای صغیر تا صحرای بزرگ آفریقا، کرانه‌های رود سند و استپ‌های آسیای مرکزی بود. این مدرسه اهرمی شد که تمام جهان را وادار کرد به شیوه یونانی صحبت، فکر، زندگی و مبارزه کنند.» 

آمفی‌تئاتر کشف شده در محوطۀ مدرسه

باستان‌شناسان در حال تنظیم یک طرح حفاری هستند که تمام زرق و برق میزا را آشکار کند، مدرسه‌ای که تنها در ۲ کیلومتری شهر نائوسا یافت شده و جز مدرسه، میزبان یک تئاتر و مقبره‌های نمادین است. 

مجسمه مدرن ارسطو نزدیک مدرسه در میزا

ارسطو در میزا

اعتقاد بر این است که پادشاه فیلیپ دوم ارسطو را به میزا دعوت کرد تا پسرش اسکندر را به همراه گروهی از اشراف جوان دیگر آموزش دهد. محیط طبیعی میزا با مناظر سرسبز و محیط آرام، جای ایده‌آلی برای فعالیت‌های فکری و بحث‌های فلسفی بود. 

تصور می‌شود آموزه‌های ارسطو در میزا طیف وسیعی از موضوعات را شامل می‌شدند، از جمله فلسفه، سیاست و علوم طبیعی و این موضوعات زمینه‌ساز فعالیت‌های آینده اسکندر به عنوان یک رهبر و فاتح شدند. 

ورودی غاری که به پرستش «پریان» اختصاص داده شده بود

برای فیلیپ دوم، پادشاه مقدونیه، این فیلسوف بزرگ معلم ایده‌آلی برای آموزش پسرش اسکندر بود تا وارث قدرتمندی برای تاج و تخت شود. افزون بر این، فیلیپ می‌خواست فرهنگ و آموزش را به پادشاهی خود بیاورد تا با دستاورد‌های فکری و فرهنگی دولت-شهر‌های یونانی سازمان‌یافته و فرهیخته مطابقت داشته باشد. 

امروزه بازدیدکنندگان می‌توانند بقایای نیمفائوم را در میزا ببینند؛ معبدی که وقف پری‌ها شده بود. این معبد دارای یک گذرگاه طاق‌دار دو طبقه با ستون‌های سبک ایونیک و چندین غار طبیعی است. تصور می‌شود این معبد قلب مدرسه بوده باشد. به علاوه، در کاوش‌های در حال انجام یک تئاتر باستانی و سازه‌های دیگر نیز کشف شده‌اند. 

مقبره‌های باشکوه مقدونی نزدیک میزا

در امتداد جاده باستانی که میزا را به پایتخت مقدونیه «پِلا» متصل می‌کرد، شش مقبره چشمگیر قرار دارند که قدمت آنها مربوط به قرن‌های چهارم تا سوم قبل از میلاد است. 

این سازه‌های زیرزمینی نما‌های معبدمانند و یک یا دو اتاق تدفین دارند. آنها به دلیل تزئینات نقاشی‌شده چشمگیرشان که برخی از تنها نمونه‌های باقیمانده از نقاشی‌های یونان باستان در مقیاس بزرگ هستند، شناخته‌شده هستند. 

برخی از برجسته‌ترین این مقبره‌ها عبارتند از: 

مقبره داوری: این مقبره دارای نقاشی‌های دیواری است که صحنه‌هایی از زندگی پس از مرگ را به تصویر می‌کشند، از جمله هِرمِس سایکوپومپوس که راهنمای مردگان است. 

مقبره برگ‌های نخل: نام‌گذاری این بنا بر مبنای سه زینت بزرگ برگ نخل روی سنتوری (آذین بالای در) آن بوده و علاوه بر این دارای یک نقاشی دیواری است که زوجی دراز کشیده را به تصویر می‌کشد. 

مقبره لایسِن و کالیکِلز: این مقبره صحنه شکار بی‌نظیری را به تصویر کشیده است. 

این مقبره‌ها نگاهی اجمالی به شیوه‌های تدفین و سنت‌های هنری پادشاهی مقدونیه باستان ارائه می‌دهند. 

محوطه‌ی میزا، علاوه بر این جاذبه‌های اصلی، بقایای باستان‌شناسی دیگری از جمله شالوده‌های خانه‌ها و ساختمان‌های عمومی را نیز در خود دارد. با اینکه بیشتر این شهر باستانی هنوز کاوش نشده، یافته‌های فعلی اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ و اهمیت آن ارائه می‌دهند.