اصطلاح سرش کلاه گذاشتن:حمزه ميرزا حشمت الدوله در آغاز 1275 والي خراسان و سيستان شد . در آن وقت ميرزا محمد قوام الدوله پدر معتمدالسلطنه و جد وثوق الدوله و قوام السلطنه وزير خراسان بود.

داستان اول اصطلاح سرش کلاه گذاشتن

حمزه ميرزا حشمت الدوله در آغاز 1275 والي خراسان و سيستان شد . در آن وقت ميرزا محمد قوام الدوله پدر معتمدالسلطنه و جد وثوق الدوله و قوام السلطنه وزير خراسان بود. او و حشمت الدوله براي راندن ترکمنها از سرخس و مرو مامور شدند . سرانجام در 1276 سرخس ومرو را گرفتند ولي در اثر مسامحه و اختلاف نظر قوام الدوله با حشمت الدوله شکست سخت بر قواي دولت وارد شد و بسياري از سپاهيان ايران کشته شدند و بسياري ازمردم مرزنشين به اسارت رفتند و پس از آن ديگر دولت ايران بر مرو تسلطي نيافت.

در سال 1301 قمري ( 1884 ميلادي ) عليخان اف افسر روسي مرو را از طرف امپراطوري تزاري متصرف وبراي هميشه ضميمه خاک روسيه شد.

حشمت الدوله و قوام الدوله به تعليمات شاه توجهی نکرده بودند و در اثر راحت طلبي و مسامحه سرانجام کارشان به شکست منتهي شده است . گفتني است که حشمت الدوله چند سال مغضوب و بيکار بود و قوام الدوله هم گذشته از بيکاري و مغضوب بودن وقتي وارد تهران شد به دستور شاه کلاه کاغذي بر سر اوگذاشته بر الاغ سوارش کردند و در حالي که در محاصره چند سرباز بود وي را گرد شهر گردانيدند و مسئول شکست قشون ايران را در مرو به اين صورت به مردم معرفي کردند.

داستان دوم اصطلاح سرش کلاه گذاشتن

نادرشاه افشار بعد از فتح هندوستان مجداد تاج سلطنت را بر سر محمد شاه هندی گذاشت، بدین ترتیب که تاج سلطنت محمد شاه را که به چند میلیون جواهر مرصع و مزین بود برداشته، برسر خود نهاد و تاج خود را که ساده و در جوف آن نعل پاره ها برای حفظ سر، از خطر شمشیر گذاشته شده بود و قیمتی نداشت برسر محمد شاه گذاشت، از قضا کلاه نادر آنقدر گشاد بود که تا بینی محمد شاه زیر کلاه پنهان شد.

و این گونه بود که «فلانی سر فلانی کلاه گذاشت»، «فلانی کلاه فلانی را برداشت» و «فلانی کلاه گشادی سرش رفت» و مانند آن ورد زبانها شد.

کاربرد اصطلاح سرش کلاه گذاشتن

عبارت مثلي بالا در مورد افراد فريب خورده به کار مي رود . کسي که به علت عدم توجه يا سادگي مرتکب اشتباه و متحمل زيان و ضرر شود در اصطلاح عامه گفته مي شود : کلاه سرش رفت و يا به عبارت ديگر کلاه سرش گذاشتند .

چون ميزان فريب خوردگي زياد باشد صفت گشاد را هم اضافه کرده مي گويند : کلاه گشادي سرش رفت . در ادوار قديميه يکي از انوع مجازاتها اين بوده است که به مقصر لباس ناموزون مي پوشانيدند و کلاه دودي مضحکي بر سرش مي گذاشتند آن گاه وي را پياده يا سواره و گاهي به طور وارونه بر مرکوب دوره مي گردانيدند تا مردم از آن وضع مضحک و توهين آميز عبرت گيرند و دست به اعمال ناشايست نزنند.

يک وقتي مقصود اين بود که مقصر را فقط تحقير و تخفيف کنند تا به مقام و منزلتش غره نشود. در اين صورت لباس وارونه و کلاه ناموزون براي تنبيه و مجازاتش کفايت مي کرد اما چنانچه گناه مقصر به ميزاني بود که لازم مي آمد عبرت الناظرين شود در چنين مورد قبل از آنکه مجازات نهايي را اعمال کنند لباس عجيب و غريب بر تنش مي پوشانيدند و کلاه گشادي که از آن زنگوله و دم روباه بسياري آويخته بودند محتسبان بر سرش مي گذاشتند تا در ميان جمعيت که در حين دوره گرداني مقصر ازدحام مي کردند کاملاً شناخته شده مورد ملامت و سخريه واقع شود.

چون افراد فريب خورده در نزد دوستان و همکاران به علت سادگي و ساده لوحي زود شناخته مي شوند لذا ضرب المثل بالا را در مورد آنان به کار مي برند .وقتي ميزان فريب خودگي زياد باشد صفت گشاد راهم به کلاه داده و مي گويند : در اين معامله کلاه گشادي سرش رفته است.

کلاه سر کسی گذاشتن یعنی چه؟

۱- یعنی فریب دادن و گول زدن کسی. خصوصا افرادی که ساده لوح هستند و هر کلام و رفتار دیگران را به سرعت و بدون تفکر قبول می کنند. وقتی عاقبت کارشان را می بینند پشیمان و نادم می گردند و می گویند: سرمان کلاه رفت! نباید سریع اعتماد می کردیم.

۲- وقتی شدت گول خوردن و پشیمانی زیاد باشد می گویند: کلاه گشادی بر سرمان گذاشتند!! یعنی دیگر فاجعه است این حد از نیرنگ و فریفتن!!

۳- سر کسی کلاه گذاشتن یعنی در ظاهر به نفع او رفتار کردن ولی در واقع ایجاد ضرر است.

۴- معمولا کسانی که سرشان کلاه می رود، همان لحظه متوجه نمی شوند. چرا که در اغلب موارد شخص فریب دهنده با تخصص زیاد و با گفتن جملات مهربانانه و مخصوصا عاطفی، سعی می کند در درجه اول اعتماد افراد را به هر طریقی جلب کند.

شما می توانید داستان ها، پازل ها و تست های شخصیت شناسی بیشتر را در بخش تفریح و سرگرمی چشمک مشاهده و مطالعه کنید. در صورت تمایل آنها را با دوستان خود به اشتراک بگذارید. به خصوص آنهایی که علاقمندند خود را بهتر بشناسند. ما را در شبکه های اجتماعی اینستاگرام و فیس بوک دنبال کرده و نظرات و پیشنهادات خود را مطرح کنید.