شفقنا- محمد آقاسی نوشت: از پیچیدگی‌های جهان امروز، به‌هم‌تنیدگی رسانه‌ها و پیچیدگی بیش از پیش عرصه رسانه‌ای در جهان است. تمرکز مباحث ارتباطی و اطلاعاتی، بر روی «فردرسانه‌ها» زیاد شده، اما با توجه به رقابت جدی کشورها و دولت‌ها برای کسب جایگاه جهانی، توجه به «تصویر خوب ملی» را به عنوان یک هدف استراتژیک می‌توان پیشنهاد داد. تصویر خوب ملی، هم در بعد درونی، برای یک ملت امیدآفرین بوده، و هم از بعد بیرونی، امکانی ایجابی برای شکست استراتژی‌های ضد، عمل خواهد کرد.

به گزارش شفقنا، محمد آقاسی، جامعه‌شناس و پژوهشگره حوزه افکارعمومی در یادداشتی با عنوان «دولت‌ها و بدعملی در تولید تصویر خوب ملی ایران» اینگونه آورده است:

از پیچیدگی‌های جهان امروز، به‌هم‌تنیدگی رسانه‌ها و پیچیدگی بیش از پیش عرصه رسانه‌ای در جهان است. تمرکز مباحث ارتباطی و اطلاعاتی، بر روی «فردرسانه‌ها» زیاد شده، اما با توجه به رقابت جدی کشورها و دولت‌ها برای کسب جایگاه جهانی، توجه به «تصویر خوب ملی» را به عنوان یک هدف استراتژیک می‌توان پیشنهاد داد. تصویر خوب ملی، هم در بعد درونی، برای یک ملت امیدآفرین بوده، و هم از بعد بیرونی، امکانی ایجابی برای شکست استراتژی‌های ضد، عمل خواهد کرد.

دلایل متعددی را می‌توان برای عدم توجه کافی به این مساله ذکر کرد که هم شامل مسائلی چون کمبود تجهیزات رسانه‌ای است و هم شامل محتوا و تولید محتواست. تمام این مطالب نیز در جای خود درست است، ولی علت کم‌توفیقی و بدعملی دولت‌ها در ایران، در فقدان سیاست کلان داشتن چنینی تصویر خوبی است. تا زمانی که بخش نرم‌افزاری دولت‎مردان به سمت ضرورت ارائه تصویر خوب حرکت نکند، چنین محصولی نیز بروز نخواهد داشت. توجه به تغییرات رسانه، گستره مصرف و تاثیرگذاری آن و نحوه زندگی با رسانه، تنها بخشی از موضوعاتی هستند که باید به آن‌ها اشاره کرد. اما راه‌حل بدعملی دولت‌مردان، در برگزاری سمینار و کلاس آموزشی نیست. علاوه بر تغییرات عمیق ریل‌گذاری توجه به شاخص‌های کلان ملی، به صورت طبیعی امکان این تغییر را ایجاد می‌نماید. در دنیا، شاخص‌های متعددی تهیه و تولید می‌شوند. در این زمینه، هم یافته‌های ثبتی و هم یافته‌های نگرشی، محل استفاده بوده است. برخی از شاخص‌هایی که به طور غیرمستقیم به تصویر یک کشور در سطح بین‌المللی مرتبط هستند عبارتند از:

۱- شاخص توسعه انسانی[۱]: این شاخص به عوامل مختلفی مانند درآمد، سلامت و آموزش توجه می‌کند که همه این عوامل می‌توانند بر روی تصویری که سایر ملل و دول، از یک کشور دارند، تأثیرگذار باشند. کشوری با شاخص توسعه انسانی بالا، معمولاً تصویری پیشرفته‌تر و توسعه‌یافته‌تر از خود ارائه می‌دهد.

۲- شاخص ادراک از فساد[۲]: این شاخص میزان فساد در بخش دولتی یک کشور را نشان می‌دهدو اگر این ادارک بالا باشد، تصویری شفاف‌تر و قابل اعتمادتر از خود ارائه می‌دهد.

۳- شاخص آزادی مطبوعات: این شاخص میزان آزادی رسانه‌ها و دسترسی به اطلاعات را در یک کشور اندازه می‌گیرد. کشوری با آزادی مطبوعات بالا معمولاً تصویری بازتر و دموکراتیک‌تر از خود نشان می‌دهد.

۴- شاخص خوشحالی: این شاخص به طور مستقیم به احساس خوشبختی مردم یک کشور می‌پردازد و می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت زندگی و رضایت عمومی از حکومت باشد.

۵- شاخص گردشگری: تعداد گردشگران ورودی به یک کشور و درآمد حاصل از گردشگری می‌تواند نشان‌دهنده جذابیت یک کشور برای دیگری یک کشور باشد. ارتباط با دیگری، امکان ارائه تصویر مناسب را فراهم می‌آورد.

۶- شاخص کشور خوب[۳]: یکی از شاخص‌هایی که به طور جامع به بررسی عملکرد یک کشور در زمینه‌های مختلف می‌پردازد، و به طور غیرمستقیم بر تصویر آن در سطح بین‌المللی تأثیر می‌گذارد، شاخص کشور خوب است. این شاخص کشورها را بر اساس معیارهایی مانند علم و فناوری، فرهنگ، صلح و امنیت، نظم جهانی و محیط زیست رتبه‌بندی می‌کند.

به عنوان سخن آخر می‌توان گفت اگر چه شاخص یکسان و بی‌مانندی برای سنجش «سنجش تصویر خوب ملی» وجود ندارد. این خود موقعیت مناسبی است که با توجه به غلبه نگاه انتقادیِ سلبی، به شاخص‌های جهانی، یک واحد پژوهش محور در ایران، دست به ساختن و سنجش کلان‌شاخص تصویر خوب ایران، بنماید. البته تا آن نقطه، با بررسی مجموعه‌ای از شاخص‌ها می‌توان به درک بهتری از این موضوع رسید. تدوام توجه به این سنجش و یا مجموعه شاخص‌ها، به صورت طبیعی، وضعیت نرم‌افزاری اقدام و عمل در حوزه رسانه را تغییر خواهد داد.

[۱]– HDI

[۲]– CPI

[۳]– Good Country Index