گزارش‌های متعددی نشان می‌دهند PS5 در پشتیبانی از VRR با مشکل مواجه است. این مشکل باعث می‌شود که عملکرد بازی‌ها با یک پارگی تصویر مشهود و پیوسته که هر هشت ثانیه رخ می‌دهد، مختل شود. نظریه‌های مختلفی درباره علت این موضوع مطرح شده و در اینترنت مورد بحث قرار گرفته‌اند که شامل انواع نمایشگرها و ثابت‌افزارها می‌شود. اما پس از بررسی‌های دقیق، تأیید شد که این مشکل در هر دو کنسول‌ PS5 و PS5 Pro وجود دارد. ظاهرا این مشکل روی هر نمایشگری که از VRR پشتیبانی می‌کند تأثیر خواهد گذاشت.

برای درک بهتر این مشکل، ابتدا بیایید بررسی کنیم که VRR یا نرخ نوسازی متغیر چگونه کار می‌کند. پیش از VRR، پایدارترین عملکرد در بازی‌های کنسولی زمانی بود که نرخ فریم روی ۳۰ یا ۶۰ فریم بر ثانیه قفل می‌شد. در این حالت، فریم‌ها به‌صورت منظم به نمایشگر ارسال شده و با نرخ نوسازی پنل هماهنگ می‌شدند. و در ۶۰ فریم بر ثانیه، هر فریم جدید با هر بار نوسازی صفحه نمایش داده می‌شد. در حالی که در ۳۰ فریم بر ثانیه، هر فریم برای دو نوسازی باقی می‌ماند. اما VRR به کنسول اجازه می‌دهد که نرخ نوسازی نمایشگر را به‌طور متغیر تنظیم کند و دیگر نیازی به هماهنگی با نرخ نوسازی نمایشگر نیست؛ و هر زمان که فریمی آماده باشد، نمایشگر آن را نمایش می‌دهد.

با VRR، بازی‌ها دیگر نیازی به حفظ نرخ فریم ثابت ۳۰ یا ۶۰ فریم بر ثانیه ندارند. تا زمانی که نرخ فریم در محدوده معینی قرار داشته باشد، گیم‌پلی همچنان روان به نظر می‌رسد؛ حتی اگر نرخ فریم بین ۵۰ تا ۶۰ یا ۱۰۰ تا ۱۲۰ فریم در ثانیه متغیر باشد. این قابلیت به تجربه بازیکنان کمک کرده و به‌نوعی مشکل نرخ فریم متغیر را برطرف می‌کند، لرزش تصویر را کاهش می‌دهد و مشکل پارگی تصویر را به‌طور کامل حذف می‌کند.

مشکل VRR در PS5 چیست؟

مشهودترین نمونه این مشکل در بازی‌هایی که از VRR با نرخ ۱۲۰ هرتز و نرخ فریم آزاد پشتیبانی می‌کنند وجود دارد. بازی‌هایی مانند The Last of Us Part 1 & 2 ،Kingdom Come: Deliverance 2 و Diablo 4 از جمله عناوینی هستند که این مشکل در آن‌ها ظاهر شده است. در این بازی‌ها، گیم‌پلی در ابتدا حدود ۲۰ دقیقه بدون مشکل اجرا می‌شود. اما پس از آن، تقریباً هر هشت ثانیه یک بار لرزشی قابل مشاهده ظاهر می‌شود. از آنجایی که هدف VRR ایجاد ثبات در نرخ فریم متغیر است، این لرزش‌های منظم باعث می‌شود که اثر مثبت VRR از بین برود.

اگر یک نمایشگر سازگار با VRR داشته باشید، ممکن است بتوانید بر نرخ نوسازی را نظارت داشته باشید. این ابزار نشان می‌دهد که کنسول هر چند وقت یک‌بار نمایشگر را برای نمایش فریم جدید به‌روزرسانی می‌کند. بررسی‌های دیجیتال فاندری نشان داده است که در هنگام وقوع این لرزش‌ها، نرخ نوسازی به‌طور موقت تا ۱۲۰ هرتز افزایش می‌یابد. برای مثال، در Kingdom Come: Deliverance 2 روی PS5 Pro، نرخ فریم در محدوده ۶۰ تا ۷۰ فریم بر ثانیه قرار دارد، اما هنگام بروز لرزش، نرخ نوسازی لحظه‌ای به ۱۲۰ هرتز می‌رسد.

با توجه به اینکه نمایشگرهای مختلف از برندهای متنوع، از جمله تلوزیون‌های OLED ال‌جی، مانیتورهای OLED ال‌جی با پشتیبانی از HDMI 2.1 VRR و نمایشگرهای مینی LED سامسونگ، همگی این مشکل را نشان می‌دهند، مشخص است که مشکل از نمایشگرها نیست، بلکه از کنسول‌های PS5 و PS5 Pro است. افزایش لحظه‌ای نرخ نوسازی به ۱۲۰ هرتز، نشان می‌دهد که کنسول در آن لحظه از VRR خارج شده و به نرخ نوسازی ثابت باز می‌گردد، که باعث ایجاد لرزش در تصویر می‌شود.

این مشکل فقط به کنسول‌های سونی مربوط است. قابلیت VRR روی کنسول‌های ایکس باکس بدون مشکل کار می‌کند. عناوین مولتی پلتفرمی که این مشکل در پلی‌ استیشن نشان می‌دهند، روی ایکس‌ باکس بدون مشکل اجرا می‌شود.

دلیل اصلی این مشکل هنوز مشخص نیست. از ۱۹ بازی را آزمایش شده، ۹ بازی تحت تاثیر این مشکل قرار گرفته‌اند. به‌نظر می‌رسد که هرچه تغییرات نرخ فریم خروجی کنسول کمتر باشد، احتمال بروز لرزش نیز کاهش می‌یابد. برای مثال در Marvel’s Spider-Man Remastered این مشکل به‌وضوح مشاهده می‌شود. اما در Marvel’s Spider-Man 2 که از همان موتور گرافیکی استفاده می‌کند، این مشکل به‌سختی قابل مشاهده است.

در حالی که توسعه‌دهندگان باید پشتیبانی از VRR را در بازی‌های خود لحاظ کنند. سونی یک راه‌ حل پشتیبان در سطح سیستم برای بازی‌هایی که از این ویژگی پشتیبانی نمی‌کنند ارائه داده است. این راه‌حل به نرخ ۶۰ هرتز محدود است و تنها در محدوده ۴۸ تا ۶۰ هرتز کار می‌کند. گزارش‌ها تأیید کرده‌اند که Elden Ring نیز پس از ۲۰ دقیقه بازی روان، هر هشت ثانیه دچار لرزش می‌شود. بنابراین، شواهد نشان می‌دهند که این مشکل ناشی از خود کنسول PS5 و نحوه ارائه سیگنال VRR توسط این کنسول است.

جدول نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که کدام بازی‌ها تحت تأثیر این مشکل قرار دارند و کدام‌ها بازی‌ها بدون مشکل اجرا می‌شوند. روش تست شامل اجرای بازی، ترک آن برای مدتی و سپس بررسی لرزش تصویر پس از ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بود. البته، ممکن است برخی بازی‌هایی که ظاهراً مشکلی ندارند، پس از مدت طولانی‌تری دچار این مشکل شوند. به هر حال مشکل وجود دارد و سونی باید آن را برطرف کند.

جدول فوق نشان می‌دهد که ارتباط مشخصی بین بازی‌هایی که مشکل دارند و آن‌هایی که ندارند، وجود ندارد. این مشکل محدود به توسعه‌دهندگان شخص ثالث نیست، زیرا بازی‌های خود سونی نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. همچنین، به نظر نمی‌رسد که این مشکل به موتورهای بازی مربوط باشد. زیرا بازی‌هایی که از یک موتور مشترک استفاده می‌کنند، در دو دسته مختلف قرار گرفته‌اند. برای مثال، Resident Evil 4 و Dragon’s Dogma 2 هر دو از موتور RE Engine استفاده می‌کنند، اما یکی از آن‌ها مشکل دارد و دیگری خیر.

تنها عامل مشترک این است که بسیاری از بازی‌هایی که دارای نرخ فریم کاملاً آزاد و متغیر هستند، هنگام فعال بودن VRR دچار مشکل می‌شوند. در حالی که در حالت‌هایی که نرخ فریم پایدارتر است، احتمال بروز مشکل کمتر است. بازی‌هایی که با نرخ ۱۲۰، ۶۰، ۳۰ یا حتی ۴۰ فریم بر ثانیه با VRR فعال اجرا می‌شوند، معمولاً بدون مشکل هستند.

هدف اصلی VRR صاف کردن تجربه بازی‌های با نرخ فریم متغیر است، اما این لرزش‌ها به تجربه بازی آسیب می‌زنند. برای حل این مشکل، کاربران می‌توانند VRR را در تنظیمات سیستم غیرفعال کنند یا بازی را هر از گاهی مجدداً اجرا کنند.