این روزها تهیه و اسمبل یک کامپیوتر مناسب گیم در ایران امری بسیار دشوار به نظر می‌رسد. قیمت بسیار بالای قطعات کامپیوتر در پی کاهش شدید ارزش ارز ملی مشکلات بسیاری را جلوی پای دوست‌داران صنعت گیم قرار داده است. از طرفی محدودیت‌های بانک مرکزی برای واردات کالا های خارجی به منظور کنترل نرخ ارز شرایط را بیش از پیش دشوار کرده است. در این بین، افرادی هستند که به دنبال تهیه قطعات دست دوم هستند.

محدودیت هایی که در تولید محصولات کامپیوتری، مخصوصا در مورد کارت گرافیک وجود دارد، باعث ایجاد شرایطی آشفته برای بازار کامپیوتر شده است که خروجی آن به سختی یافتن قطعات کامپیوتری مورد نیاز است. اما یکی از راه‌هایی که شما می‌توانید با قیمتی کمتر اقدام به اسمبل سیستم کنید، خرید قطعات دست دوم است. در این مقاله از ویجیاتو قصد داریم تا شما را در زمینه خرید قطعات دست دوم راهنمایی کنیم.

خرید قطعات کامپیوتری دست دوم

شاید در نگاه اول خرید قطعات دست دوم کار راحتی به نظر برسد، اما بعد از اینکه کمی به آن فکر می‌کنید، می‌فهمید که این کار می‌تواند چالش‌های بسیار زیادی را برای خود داشته باشد. همین چالش‌ها باعث می‌شود که کار شما سخت‌تر و به مراتب پیچیده‌تر از خرید قطعه آکبند و نو باشد.

در برخی از موارد، تهیه یک قطعه دست دوم آنچنان ارزشی برای شما ندارد. شما با پرداخت ۳۰ درصد کمتر (بهترین حالت) از قیمت اصلی قطعه‌ای که در واقع عمرش را کرده تهیه می‌کنید. برای مثال حافظه‌های SSD از آن دسته قطعاتی هستند که در اغلب موارد ارزش تهیه دست دوم را ندارند.

در شرایطی ممکن است شما قطعی را پیدا کنید که مدت زمان زیادی هم استفاده نشده باشد ولی به دلیل شرایط بدی که در آن بوده است، ارزش خرید نداشته باشد. برای مثال کارت گرافیک هایی که با استفاده از آنها ماین می‌شود به دلیل شرایط بدی که در آن قرار می‌گیرند، ارزش خرید ندارند.

با وجود بازار داغ قطعات دست دوم در ایران و همچنین کنترل پررنگ دلال‌ها احتمال برخورد با چنین شرایطی بسیار بالاست. اگر دانش کافی نداشته باشید به راحتی می‌توانید تحت تاثیر اطلاعات نادرست، خریدهای نامعقولی انجام دهید و بابت چیزی هزینه پرداخت کنید که ارزش استفاده زیادی نداشته باشد.

چه چیزی را دست می‌توان خرید؟

بیشتر اوقات تهیه یک قطعه سخت افزاری دست دوم از نظر برا مالی بسیار سودآور است، اما همیشه اینطور نیست. تهیه‌ی برخی از قطعات کامپیوتر به صورت دست دوم، به علت ماهیت مصرفی بودن آن عملا به ضرر خریدار است و شما صرفا نسبت هزینه‌ای که انجام می‌دهید، محصول خوبی را دریافت نمی‌کنید.

حافظه HDD

حافظه‌ها از آن دسته قطعاتی هستند که تاکید می‌شود به صورت دست دوم تهیه نشوند. تهیه‌ی ماژول‌های حافظه‌ای مانند SSDها و HDDها به صورت دست دوم با توجه به کارکرد آن عمل اشتباهی است. قطعات ذخیره حافظه، عمر مفید دارند و بر اساس آن عمر مفیدی که دارند به درستی کار خواهند کرد.

HDDها به علت ساختار مکانیکی از جمله تجهیزاتی هستند که به سرعت فرسوده خواهند شد. در این هارد دیسک‌ها نوشتن و خواندن اطلاعات روی پلاتر، به وسیله یک بازوی مکانیکی به نام هد صورت می‌گیرد. این ساختار ویژه با گذر زمان و استفاده علاوه بر احتمال خرابی، به شدت کند خواهد شد، چرا که نوشتن داده‌ها به مرور زمان و استهلاک بدنه دشوارتر می‌شود. از این رو خرید آن به عنوان قطعه دست دوم تقریبا فاقد ارزش است.

حافظه SSD

از طرفی در SSDها اطلاعات به وسیله صفر و یک در سلول‌های حافظه‌ایی که در قالب برگه‌هایی در هزاران بلوک حافظه قرار دارند، نوشته می‌شوند. این نوشتن با پروسه پیچیده انتقال اطلاعات به حافظه موقت رم و بازنویسی مجدد آن در SSD همراه است. اما این امر در عین تسهیل بازنویسی داده‌ها، از معایب این حافظه‌ها نیز محسوب می‌شود.

گذر زمان و بازنویسی مجدد اطلاعات روی این سلول‌ها، موجب به وجود آمدن صفحات خالی کوچک و پراکنده‌ای در سرتاسر بلوک‌های حافظه می‌شود. این صفحات خالی در دراز مدت افزایش پیدا می‌کنند و در روندی تدریج سرعت حافظه را کاهش می‌دهند.

علاوه بر این با هر بار نوشتن در حافظه‌ی SSD، جریان الکتریکی موجود در هر سلول داده‌ای آن باید ریست شود. این ریست شدن، مقاومت الکتریکی موجود در هر سلول افزایش می‌دهد. در نتیجه ولتاژ مورد نیاز برای نوشتن داده‌های جدید در هر سلول نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه با گذر زمان ولتاژ مورد نیاز برای بازنویسی در سلول‌های حافظه به قدری زیاد می‌شود که نوشتن در آن سلول غیر ممکن خواهد شد و فضای مذکور عملا از بین می‌روند.

به صورت ساده‌تر می‌توان گفت که حافظه‌ها و در راس آن SSDها در روندی کند و تدریجی به سمت مرگ خود حرکت می‌کنند. پس تهیه‌ی دست دوم این قطعات منطقی به نظر نمی‌رسد و بهتر است با قدری هزینه بیشتر نسخه دست اول آن‌ها را تهیه کرد. در انتها لازم به ذکر است که این شرایط به صورت کلی درباره‌ حافظه‌ی موقت رم صدق نمی‌کند.

مادربرد

مادربرد یا برد اصلی (Motherboard) که نوعی تخته مداری الکتریکی است، در واقع به عنوان مرکز ارتباطات رایانه شناخته می‌شود. سایر قطعات سخت افزاری کامپیوتر روی این قسمت سوار می‌شوند. مادربرد دو وظیفه اصلی، اتصال اجزا به هم و تامین انرژی الکتریکی آن‌ها را به عهده می‌گیرد و یکی از مهم‌ترین قطعات است.

از آن جایی که وظیفه تامین انرژی الکتریکی قطعات ارزشمندی چون پردازنده‌ها به عهده مادربرد است، سلامت این قطعه بسیار حائز اهمیت است. در صورت وجود اختلال در این قطعه، پردازنده‌ها و یا سوختن ماژول‌های حافظه شما می‌تواند تنها بخشی از آسیب‌هایی باشد که به کامپیوتر شما وارد می‌شود.

برای اطمینان از سلامت سخت افزاری مادربرد بایستی به دقت به مشاهده‌ی برد، اتصالات و سوکت و اسلات‌های آن بپردازید. هگونه نشانی از شکستگی، خمیدگی یا عدم استحکام سوکت‌ها، می‌تواند زنگ خطری برای شما باشد که از خرید آن کالا صرف نظر کنید. باد کردن، تورم و یا ظاهر نامناسب خازن‌های نصب شده روی مادربرد نیز می‌تواند از نشانه‌های ظاهری آسیب سخت افزار باشد. از خرید مادربرد‌هایی که با آن اورکلاک کرده‌اند خودداری کنید.

در نهایت بایستی مادربرد را با نصب قطعات و اتصال به برق نیز تست کنید. در صورت روشن شدن می‌توان از سلامت نسبی مادربرد اطمینان حاصل نمایید. علاوه براین شما همچنین می‌توانید با حذف رم سلامت مادربرد کامپیوتر را چک کنید. به یاد داشته باشید باتری سکه‌ای مادربرد را نیز با یک مدل مشابه جایگزین کنید.

برای این کار بایستی رم را از مادربرد جدا کنید و سپس اقدام به روشن کردن کامپیوتر نمایید. اگر مادربرد تشخیص دهد که هیچ رمی نصب نشده است، یک کد بوق شبیه به بوق POST تولید می‌کند. کد بوق خطای RAM بوق‌های طولانی و تکراری است. بنابراین اگر بعد از روشن کردن مادربرد خود این نوع بوق را می‌شنوید، می‌توانیم نتیجه بگیریم که مادربرد سالم است.

نمایشگر

نمایشگر یا مانیتورها متشکل از هزاران پیکسل هستند. این پیکسل به مرور زمان در معرض سوختگی و آسیب قرار می‌گیرند. این امر در مانیتور‌ها با صفحه نمایش OLED بیشتر رایج است و آنها بیشتر دچار Pixel Burning می‌شوند.. از طرفی بسیاری از مانیتورها به مرور زمان در بلک لایت و نمایش رنگ‌ها نیز به مشکل می‌خورد. پس بایستی در خرید این دسته از تجهیزات نیز بسیار دقت کنید.

همواره در خرید مانیتورهای آسیب دیده دقت کنید. زیرا این آسیب دیدگی قابل توسعه است. همچنین شما می‌توانید به وسیله‌ی ابزارهای رایگان بسیاری نظیر Ezio اقدام به تست مانیتور خود کنید. این ابزار مانیتور شما را از حیث پیکسل سوخته، فواصل رنگ، زاویه و… بررسی می‌نماید. بهتر است مانیتوری که تهیه می‌کنید پیکسل سوخته نداشته باشد. همچنین اتصالات آن را نیز بررسی کنید تا مطمئن شوید که آنها به درستی کار می‌کنند.

از طرفی همواره قطعاتی هستند که می‌توان با خیال راحت اقدام به تهیه دست دوم آن‌ها را کنید. پردازنده‌ها، رم، منبع تغذیه و کیس از این دسته از قطعاتی هستند که با اطمینان بالایی می‌توانید نسبت به خرید نسخه دست دوم آن اقدام کنید.

پردازنده

پردازنده یکی از قطعاتی است که شما می‌توانید به صورت دست دوم خریداری کنید. هنگام بررسی برای خرید پردازنده‌های CPU به ظاهر و سالم بودن پین‌های پردازنده دقت کنید. ترجیحا از خرید CPU و پردازنده‌هایی که اورکلاک شده‌اند خودداری کنید. برای اینکه از عملکرد پردازنده خود اطمینان حاصل کنید، می‌توانید با نصب برنامه‌های CPU-Z و HWMonitor می‌توانید مشخصات و دمای آن را بررسی کنید.

کارت گرافیک

یکی از پر طرفدارن‌ترین قطعاتی که به صورت دست دوم خرید و فروش می‌شود، کارت گرافیک است. خرید کارت گرافیک به دلیل قیمت بالایی که دارد برای همه افراد امکان پذیر نیست، از این رو این آنها اقدام به خرید کالا‌های دست دوم می‌کنند. اما خرید کارت گرافیک دست دوم به دلیل وجود کارت گرافیک‌های ماین شده در بازار بسیار سخت است. برای اینکه کارت گرافیک سالم را تشخیص دهید، روش‌ها و راه‌های متفاوتی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید.

یکی از کار‌هایی که می‌توانید انجام دهید، تست کارت گرافیک است. شما می‌توانید با اجرای برنامه بنچمارک کارت گرافیک، از عملکرد کارت گرافیک مطلع شوید. اینکه کارت گرافیک تصاویر کامل را نمایش می‌دهد یا اینکه فریم ریت پایداری دارد و بیش از اندازه گرما تولید نمی‌کند از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آنها توجه کنید.

یکی از مشکلاتی که می تواند در کارت گرافیک‌های دست دوم وجود داشته باشد، خمیر سیلیکون خشک و یا بد است که شما تا کارت گرافیک را باز نکنید متوجه آن نمی‌شوید. ممکن است در اطراف لوله‌های هیت سینک نیز گرد و خاک ببینید که قابل ب طرف سازی است. در هنگام راه اندازی سیستم، مطمئن شوید کارت گرافیک توسط کامپیوتر شناخته می‌شود و فن‌های آن به درستی کار می‌کند.

برخی از مشکلات قابل حل هستند، اما اگر جای سوختگی و یا آب شدگی دیدید، یا اینکه اتصالات و پیچ‌های کارت گرافیک سرجایشان نبودند، از خرید آن کارت گرافیک جدا خودداری کنید چون این مشکلات برطرف نمی‌شوند و بهتر است سراغ کالای دیگری بروید. ممکن است شما کارت گرافیک را متصل کنید و همه چیز خوب به نظر برسد، اما به محض اینکه وارد پروسه ای می‌شود که زیر فشار قرار بگیرد، آنجا است که بخشی از مشکلات نمایان می‌شود.

رم، پاور، کیس و خنک کننده

رم و پاور نیز بخشی از قطعاتی هستند که در صورت سالم بودن می‌توانید دست دوم تهیه کنید و تا مدت‌ها از آن بهره ببرید. هرچند رم‌ها نیز مانند سایر ماژول‌های حافظه در گذر زمان کند می‌شوند، اما این کندی کمتر برای حافظه‌های موقت به چشم می‌آیندو ولو اینکه بسیاری از رم‌ها مجهز به پروفایل XMP هستند که به شما اجازه‌ی اورکلاک قطعه را می‌دهند.

کیس کامپیوتر نیز از آن محصولاتی است که می‌توانید اقدام به خرید دست دوم آن کنید. کیسی که قصد خرید آن را دارید دچار خراشیدگی، رنگ رفتگی، شکستگی و یا قور شدگی نداشته باشد، می‌تواند گزینه خوبی باشد. در هنگام خرید کیس، اگر همراه با فن‌های آن می‌خرید، از سلامت آنها در حالت‌ها و دور چرخش‌های مختلف اطمینان حاصل کنید.

خنک کننده پردازنده از محصولاتی است که می‌توانید آن را به صورت دست دوم خریداری کنید. خرید خنک کننده مایع ریسک بالاتری دارد و کمتر پیشنهاد می‌شود، اما می‌توانید خنک کننده بادی را به صورت دست دوم تهیه کنید. در زمان خرید، از سالم بودن لوله‌ها بدنه و ظاهر کلی آن مطمئن شوید. همچنین فن آن را نیز بررسی کنید که به درستی کار می‌کند و صدای ناهنجاری تولید نمی‌کند. شما می‌توانید با بنچمارک پردازنده کنترل دمای آن را نیز بررسی کنید.

لوازم جانبی پرمصرف

لوازم جانبی کامپیوتر از آن دسته لوازمی است که بهتر از دست دوم تهیه نشود. موس، کیبورد، میکروفن، هدست و یا حتی تاچ پدها از این دسته هستند. بسیاری از لوازم جانبی عمر محدودی دارند و عملا استفاده کردن از آن‌ها، قرار دادنشان در مسیر استهلاک است. از این رو پیشنهاد می‌شود لوازم جانبی پرمصرف نظیر موس‌ها که روزانه تا چند هزار کلیک را متحمل می‌شوند را به صورت دست دوم تهیه نکنید.

خرید قطعات دست دوم

خرید دست دوم قطعه‌های کامپیوتر همیشه یک خرید سودمند نیست. از آن جایی که بسیاری از این تجهیزات جنبه مصرفی دارند، بایستی هنگام خرید آن‌ها دقت کنیم. و پیش از خرید این قطعات با معاینه بدنه، تست نرم افزاری و کمک متخصص نسبت به سلامت آن اطمینان حاصل کنیم.