وس اندرسن را می‌توان به عنوان یکی از منحصر به فردترین کارگردانان سینمای هالیوود به شمار آورد که آثاری به یاد ماندنی و خاص را خلق کرده است.

وسلی ویلز اندرسن در تاریخ ۱ مه ۱۹۶۹ (۱۱ اردیبهشت ۱۳۴۸) در پرجمعیت‌ترین ایالات تگزاس کشور آمریکا به نام هیوستون در خانواده‌ای متوسط چشم به جهان گشوده است. خانواده ۵ نفره آن‌ها را پدر و مادرش، ان و ملور تشکیل داده و در عین حال صاحب ۲ برادر نیز می‌باشد که او فرزند میانی به شمار رفته است. خانواده‌ای که در سن ۸ سالگی فرزندشان از یکدیگر طلاق گرفته و جدا شدند. برادران وی یکی پزشک و دیگری نویسنده و نقاش بوده است.

وس اندرسون با اصلیتی ترکیبی از انگلیسی، نروژی و سوئدی دوران درس و تحصیل خود را در مدرسه سینت جان هیوستون سپری کرد و از همان دوران کودکی علاقه عجیبی به کارگردان و فیلم داشت تا حدی که دوربین فیلم‌برداری سوپر ۸ پدرش را برمی‌داشت و فیلم‌های صامت تهیه می‌کرد که بازیگرانش، دوستان و برادرانش بوده‌اند. در همین حین نیز علاقه دیگری نیز از خود بروز داده بود که به حرفه نویسندگی مربوط شده است.

در سال ۱۹۸۹ میلادی روزگار خود را به عنوان مسئول پروژکتور سینما سپری می‌کرد که در همین حین با هم اتاقی خود به نام اوون ویلسون آشنا شد و دوستی نزدیکی بین آن‌ها شکل گرفت که بعدها تبدیل به همکار یکدیگر در حوزه سینما شده‌اند. در همین دوران مشغول سپری کردن دوران دانشگاه بود و ۳ سال پس از آشنایی با اوون ویلسون توانست تا در رشته هنر، گرایش فلسفه از دانشگاه مدرک لیسانس خود را دریافت نماید. پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه بالاخره این فرصت را پیدا کرده تا آرزو و علاقه دوران کودکی خود را محقق کرده و رسماً به حوزه فیلمسازی ورورد نماید.

در دوران دوستی‌اش با اوون ویلسون دست به تولید فیلم کوتاهی به نام Bottle Rocket زده بود که در سال ۱۹۹۶ میلادی تصمیم گرفت تا به عنوان نخستین پروژه کارگردانی خود، آن را بسط و گسترش داده و در قامت یک روایت داستان جنایی آن را روانه سینماها نماید. اثری که به عنوان نخستین فیلم ساخته شده توسط وس اندرسن اکران شد و توفیق چندانی حاصل نکرد و با ۵ میلیون دلار بودجه، تنها ۵۶۰ هزار دلار در گیشه فروش کرد. عدم موفقیتی که او را تسلیم نکرد و خیلی زود به سراغ کارگردانی فیلم دومش رفت.

۲ سال بعد به سراغ ساخت فیلم دوم تحت عنوان Rushmore با همکاری بازیگرانی نظیر بیل مری، جیسون شوارتزمن، اولیویا ویلیامز و سیمور کاسل با درون مایه طنز رفت و به موفقیت‌های قابل توجهی همچون نامزدی در جشنواره گلدن گلوب دست پیدا کرد و سبب گشت تا همکاری‌اش با بیل ماری بیش از پیش افزایش پیدا نماید. این اثر به حدی تحسین برانگیز ظاهر شد که حتی کارگردان پرآوازه هالیوود یعنی مارتین اسکورسیزی نیز حسابی از آن تعریف کرد و قدرت کارگردانی وس اندرسن را مورد ستایش قرار داد.

او پس از موفقیت Rushmore به اعتماد به نفس لازم برای گسترش توانایی‌های خود دست یافته بود و با آغاز قرن جدید به سراغ ساخت سومین فیلم خود در ژانرهای کمدی و درام رفت و The Royal Tenenbaums را با حضور بازیگرانی همچون گوئینت پالترو، بیل مری و بن استیلر راهیی سینماها نمود. اثری با محوریت یک خانواده موفق و هنرمند که با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم کرده و به موفق‌ترین پروژه کاری وس اندرسون تا آن زمان تبدیل شد تا حدی که نه تنها به فروشی بالغ بر بیش از ۵۰ میلیون دلار دست پیدا کرد، بلکه حتی در فصل جوایز نیز حسابی خوش درخشید و حتی نامزد دریافت جایزه اسکار نیز شده بود.

تا پایان سال ۲۰۰۷ میلادی او که سبک و سیاق خاص و منحصر به فرد خود را پیدا کرده بود، فیلم‌های The Life Aquatic with Steve Zissou و The Darjeeling Limited را تولید نمود که هر یک با استقبال متفاوتی از سوی منتقدین و مخاطبین روبرو شده و آثار دوست داشتنی و سرگرم‌کننده به شمار رفته‌اند. در همین حین نیز بیخیال ساخت فیلم‌های کوتاه نشده بود و بخشی از زمان و عمر خود را به تولید چنین آثاری اعم از Hotel Chevalier، Castello Cavalcanti و The Wonderful Story of Henry Sugar پرداخت و شاید برای شما جالب باشد تا بدانید که Hotel Chevalier پیش در آمدی بر فیلم جذاب و تماشایی The Darjeeling Limited محسوب شده است.

در سال ۲۰۰۹ میلادی وارد حوزه انیمیشن شد و اثری استاپ موشن به نام Fantastic Mr. Fox با صداپیشگی هنرمندانی نظیر جرج کلونی، مریل استریپ و بیل مری را کارگردانی نمود که حول محور یک خانواده روباه جریان داشت و علی‌رغم فروش ناامید کننده در گیشه تا حدی که حتی بودجه خود را به سختی بازگرداند اما توانست تا نامزد دریافت ۲ جایزه اسکار در شاخه‌های بهترین انیمیشن و بهترین موسیقی متن بشود. البته که او بعدها باری دیگر شانس خود را در این حوزه امتحان کرده تا بلکه موفقیت بهتری را در گیشه کسب نماید و در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

اثر بعدی او با محوریت چالش‌های دوران بلوغ به نام Moonrise Kingdom در سال ۲۰۱۲ میلادی برای نخستین‌بار در جشنواره کن به اکران در آمد و میزبان حضور هنرمندانی به نام‌های بیل مری، ادوارد نورتون، بروس ویلیس و تیلدا سوینتن بوده است. بیل مری تبدیل به یکی از بازیگران مورد علاقه وس اندرسون شده تا حدی که در اکثر ساخته‌های وی حضور پیدا کرده که انصافاً هم هنرنمایی‌های تحسین برانگیزی را از خود به معرض نمایش گذاشته است. Moonrise Kingdom در گیشه نیز حسابی موفق ظاهر شد و با تنها ۱۷ میلیون دلار بودجه به فروشی بالغ بر حدود ۷۰ میلیون دلار دست پیدا کرد تا ناکامی Fantastic Mr. Fox را جبران نماید.

وس اندرسن که حال به کارگردانی کارکشته، صاحب سبک و بسیار معروف تبدیل شده، توانسته بود تا از جنبه طنز در نمایش آثارشان به شیوه منحصر به فردی استفاده نماید که کمتر کسی می‌توانست چنین رویکردی را از خود به معرض نمایش بگذارد. نمونه بارز این مسئله را می‌توان در قبال ساخته بعدی وی به نام The Grand Budapest Hotel در سال ۲۰۱۴ مشاهده کرد که با استقبال کم نظری روبرو شد و به یکی از بهترین فیلم‌های آن زمان تبدیل گشت که با محوریت نگهبان یک هتل، وقایعی دیوانه‌وار را در بستری از دهه ۱۹۳۰ میلادی به تصویر می‌کشید. اثری که به نخستین فیلم بیش از ۱۰۰ میلیون دلار فروش وس اندرسون در گیشه بدل گشت و در ۴ شاخه نیز در جشنواره اسکار موفق به کسب جایزه اسکار شد.

پس از عدم موفقیت Fantastic Mr. Fox او بیخیال حوزه انیمیشن استاپ موشن نشد و با Isle of Dogs شانس خود را دوباره امتحان کرد. اثری که به مراتب موفقتر ظاهر شد و نه تنها به فروشی بالغ بر ۷۰ میلیون دلار دست پیدا کرد، بلکه در جشنواره اسکار برای شاخه‌های بهترین انیمیشن و بهترین موسیقی متن نیز باری دیگر نامزد دریافت جایزه شد که رکورد قابل توجهی برای ۲ انیمیشن ساخته شده توسط وس اندرسن به شمار رفته است. در ادامه با ورود به دهه جدید که با همه گیری ویروس کرونا تداخل یپدا کرده بود، او جاه‌طلبانه‌ترین فیلم کارنامه خود را با حضور ستارگان سینمای هالیوود کارگردانی کرد.

این فیلم The French Dispatch نام داشت که در سال ۲۰۲۱ میلادی و بحبوحه همه گیری ویروس کرونا ساخته و اکران شد. اثری به میزبانی نام‌های شناخته شده‌ای همچون بنیسیو دل تورو، بیل مری، تیلدا سوینتن، تیموتی شالامی و اوون ویلسون که در بستری از یک فرانسه تخیلی پس از جنگ جریان داشت و ۴ رویداد بزرگ و متفاوت را شامل می‌شد که از شیوه کارگردانی تحسین برانگیزی بهره می‌برد. اثری که در جشنواره‌های سینمایی متعددی جایزه‌های ارزشمندی را کسب نمود و در عین حال به فروشی قابل قبول در شرایط ورشستگی سینماها دست پیدا کرد.

آخرین فیلم‌های ساخته شده توسط وس اندرسن Asteroid City و The Wonderful Story of Henry Sugar and Three More نام داشته‌اند که شاید با دوران اوج او فاصله داشته‌اند اما همچنان آثاری تماشایی، ارزشمند و به یاد ماندنی در حوزه خود محسوب می‌شوند که طرفدارانش را ناامید نکرده و وقایعی شگفت انگیز را برایشان به ارمغان آورده است. او که مشغول سپری کردن پروسه ساخت آخرین فیلم خود به نام The Phoenician Scheme می‌باشد که باری دیگر از بیل مری بهره گرفته، همچنان علاقه شدیدی به ساخت فیلم‌های کوتاه داشته و تاکنون آثاری نظیر Apartomatic، Made of Imagination، Come Together: A Fashion Picture in Motion و Candy را تولید کرده است.

وس اندرسن ۵۵ ساله یکی از بی‌حاشیه‌ترین کارگردانان سینمای هالیوود به شمار می‌رود که برای مدتی طولانی رابطه‌ای عاطفی با نویسنده، طراح لباس و صداپیشه لبنانی به نام جومان مالوف را تجربه کرده است. کسی که دختر حنان الشیخ معروف بوده است؛ زن لبنانی مشهوری که از او به نام “نویسنده فمینیست جهان عرب” یاد شده است.

منبع: گیمفا