گوش به عنوان یکی از اعضای حساس بدن با تولید ماده‌ای موم مانند از ورود گرد و غبار و بسیاری از میکروب‌ها به فضای مجاری‌ شنوایی کمک می‌کند. معمولا افراد در مواجه‌ با حس خارش یا سوزش گوش، به عنوان اولین قدم از ابزاری نوک تیز یا گوش پاک کن برای خروج این ماده کمک می‌گیرند.

اما آیا تمیز کردن گوش کار درستی است؟ اصلا تمیز کردن گوش بدون مراجعه به متخصص گوش حلق بینی چه پیامدهایی در پی دارد؟ به گزارش عصر ایران و طی مصاحبه با دکتر ابراهیم رزم پا، تمیز کردن گوش می‌تواند موجب افزایش ابتلا به بیماری‌های عفونی‌ یا میکروبی شود. زیرا مایع مخاطی گوش طی تمیز کردن‌های متعدد از بین می‌رود و راه ورود میکروب و قارچ به گوش باز می‌شود.

چرا نباید گوش خود را تمیز کنیم؟

طبق نظرات موجود توسط متخصص گوش و حلق و بینی تهران، گوش دارای مکانیسم دفاعی خودکاری است که از ورود عوامل مضر به مجرای داخلی آن جلوگیری می‌کند. بیاید کمی جزئی‌تر در خصوص این موضوع صحبت کنیم. گاهی اوقات فکر می‌کنیم همانطور که مسواک زدن برای بهداشت دندان یا استحمام برای بهداشت مو و بدن انجام می‌شود، تمیز کردن گوش کاری ضروری است که باید برای افزایش بهداشت گوش مورد استفاده قرار گیرد. باید بگوییم که این تصور اشتباه است.

به طور کلی، تولید مقدار مشخصی از ماده موم مانند داخل گوش ضروری است و نیاز به تمیز کردن ندارد؛ ضمن اینکه این تمیز کردن که معمولا با گوش پاک کن انجام می‌شود، می‌تواند عوارضی مانند از بین رفتن موم گوش، هدایت آن به سمت پرده صماخ و خشکی پوست گوش را به همراه داشته باشد.

نکاتی در مورد تمیز کردن گوش

به طور معمول، زمانی که ماده موم مانند گوش از مقدار معینی بیش‌تر شود؛ احساس درد، اختلال در شنوایی، بوی نا‌مطبوع و حس زنگ زدن در گوش ایجاد می‌شود. در چنین موقعیتی، بهترین کار مراجعه به دکتر گوش حلق و بینی است که پس از بررسی‌های لازم، بهترین تصمیم شامل جرم‌گیری گوش، شستشو یا موارد دیگر را پیشنهاد می‌دهند‌.

بنابراین، بهتر است از اقداماتی مانند استفاده از گوش پاک کن یا هر وسیله نوک تیز برای تمیز کردن آن دوری کنید. زیرا این کار ضمن اینکه ماده موم مانند را به لایه‌های درونی‌تر انتقال می‌دهد، موجب افزایش احتمال آسیب به گوش و احساس شنوایی می‌شود. در عین حال، در صورتی که تمایل دارید از گوش پاک کن استفاده کنید، آن را کاملا نرم و در فضای بیرونی گوش به حرکت در آورید‌ و از چرخاندن عمیق یا غیر‌اصولی آن در گوش بپرهیزید.

عوارض تمیز کردن نادرست گوش

گاهی عملی که فکر می‌کنیم به بهداشت و سلامت گوش کمک می‌کند، بر خلاف تفکرات‌مان باعث ایجاد عوارضی می‌شود که غیر‌قابل چشم‌پوشی است. برخی از این موارد عبارتند از:

رایج‌ترین عارضه‌ای که با کاهش ماده مومی گوش باعث ورود انواع میکروب یا قارچ به گوش می‌شود، عفونت گوش است. ابتلا به این بیماری می‌تواند عوارضی مانند خارش، سوزش و حتی کمبود احساس شنوایی را به همراه داشته باشد.

• پاره شدن پرده گوش

در صورت استفاده مداوم و نا‌درست از ابزارهای تمیز‌کننده گوش، ممکن است لایه‌های درونی و لاله گوش که روی شنوایی تاثیر دارند، آسیب ببینند.

آسیب گوش و خروج خونابه از آن می‌تواند علاوه بر احساس سوزش یا درد موقت، موجب از دست دادن موقت شنوایی، احساس زنگ زدن گوش یا سرگیجه شود.

• احساس سردرد یا سرگیجه

تمیز کردن مدام گوش با ایجاد اختلال در روند صحیح فعالیت موم گوش می‌تواند باعث ایجاد احساس سرگیجه‌های موقتی شود که بسیار ناخوشایند است.

روش درمان و پیشگیری از خارش گوش

انتخاب روش درمان مناسب برای رفع خارش یا بیماری‌های مرتبط با گوش، نیازمند مراجعه به دکتر گوش و حلق و بینی و تجویز صحیح است. معمولا راه‌های درمان از مصرف پماد‌ و مسکن‌های مخصوص آغاز می‌شود و بسته به نوع مشکل شامل جرم‌گیری و در مواردی شستشوی گوش می‌شود.

اما شما می‌توانید برای پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با گوش، نسبت به موارد بهداشتی آگاه باشید و با رعایت آن‌ها تا حد قابل توجهی از بروز عفونت و موارد دیگر جلوگیری کنید. برخی از این اقدامات به شرح زیر است:

• استفاده از باد گرم سشوار با فاصله مناسب از گوش پس از استحمام یا شنا
• عدم استفاده از لوازم حساسیت‌زا در افرادی با گوش‌های حساس
• عدم به‌کار‌گیری وسایل تیز یا غیر‌استاندارد برای تمیز کردن گوش
• جلوگیری از استفاده از لوازمی مانند موم‌های تمیز‌کننده یا شمع گوش بدون حضور فرد متخصص
• عدم ورود اجسام خارجی به گوش
• پرهیز از استفاده قطره یا پماد بدون تجویز پزشک
• جلوگیری از انجام راه‌های درمان خانگی که با ورود ماده یا وسیله‌ای به داخل گوش انجام می‌شود. 

رزرو نوبت متخصص گوش و حلق و بینی

همانطور که گفتیم بهترین راه درمان بیماری‌های مرتبط با گوش، مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی است. از جمله مواردی که باید در انتخاب پزشک مد‌نظر قرار دهید، توجه به سابقه کار، سطح دانش و تخصص فرد است. در مقابل علاوه بر این موارد، فاکتورهایی مانند صبوری، قدرت پاسخگویی و زمان نوبت‌دهی پزشک برای بیماران بسیار اهمیت دارد.

در حال حاضر می‌توانید برای رزرو نوبت دکتر‌های این حوزه مانند دکتر ابراهیم رزم پا، که بهترین دکتر گوش و حلق و بینی تهران است از طریق سایت‌های رزرو آنلاین اقدام کنید؛ این کار ضمن صرفه‌جویی در زمان و انرژی شما، راهی برای بررسی نظرات و امتیازات پزشک از نظر مراجعین قبلی است.

کلام آخر

گوش که با احساس شنوایی برای افراد اهمیت ویژه‌ای دارد، بر‌خلاف تفکر عموم به تمیز‌کردن مداوم نیاز ندارد. در واقع، این عضو حساس دارای مکانیسم دفاعی است که از طریق تولید مانع موم مانند داخل گوش انجام می‌شود.

ما با تمیز کردن گوش این ماده موم مانند را از گوش خارج می‌کنیم که موجب بروز بیماری‌های عفونی می‌شود و یا با انتقال ماده موم مانند به لایه‌های درونی‌تر روی احساس شنوایی تاثیر می‌گذاریم.

بنابراین، بهترین کاری که باید پس از تجربه احساس ناخوشایند در گوش انجام دهید، مراجعه به دکتر گوش و حلق و بینی است تا بتواند به نسبت علائم و بررسی مسئله موجود، بهترین راه درمان را پیشنهاد دهد.