فرارو- بررسیهای جدید دانشمندان نشان میدهد که اجداد تیرکس، شکارچی غولپیکر دوره کرتاسه، حدود ۷۰ میلیون سال پیش از طریق پلی زمینی از آسیا به آمریکای شمالی مهاجرت کردهاند.
به گزارش فرارو به نقل از سی ان ان، بر طبق یافتههای یک پژوهش جدید، اجداد مستقیم تیرکس حدود ۷۰ میلیون سال پیش از طریق یک پل زمینی از آسیا وارد آمریکای شمالی شدهاند. این گزارش، جدیدترین پژوهش در جریان بحثهای داغ علمی میان دیرینهشناسان درباره منشأ «پادشاه دایناسورها» است.
این تحقیق توسط کاسیوس موریسون، دانشجوی دکتری دیرینهشناسی در دانشگاه کالج لندن (UCL) و تیم تحقیقاتیاش انجام شده است. آنان با استفاده از مدلسازی ریاضی به این نتیجه رسیدند که نیاکان تیرکس از طریق تنگه برینگ، که امروزه مرز میان سیبری و آلاسکا محسوب میشود، به آمریکای شمالی مهاجرت کردهاند.
موریسون در بیانیهای اعلام کرد این یافتهها با تحقیقات پیشین همراستا هستند؛ پژوهشهایی که نشان میدادند تیرکس از نظر تبارشناسی به مراتب به دایناسور شکارچی بزرگ آسیایی به نام «تاربوسور» نزدیکتر است تا به شکارچیان بومی آمریکای شمالی همچون «دسپلتوسور». او توضیح داد که در آن دوران، این منطقه پوشیده از جنگلهای بارانی معتدل بوده که اقلیم آن تا حدودی شبیه به استان بریتیش کلمبیا در کانادای امروزی بوده است.
تعداد کم شکارچیان بزرگ در زیستبومهای باستانی
به گفته موریسون، اجداد تیرکس که به نام «تیرانوسورید» شناخته میشوند، در مقایسه با دایناسورهای گیاهخوار همزیست خود، جمعیت بسیار کمتری داشتند. این موضوع مشابه وضعیت شکارچیان امروزی مانند شیرهاست که در رأس زنجیره غذایی قرار دارند اما جمعیت آنها نسبت به شکارهایشان کمتر است. او افزود: «از آنجا که این جانوران در اقلیت بودند، شانس فسیلشدن آنها هم کمتر بوده و به همین دلیل مدارک فسیلی زیادی از آنها در دسترس نیست.»
با توجه به این کمبود دادههای فسیلی، تیم پژوهشی به جای تکیه بر شواهد محدود موجود، به مدلسازیهای ریاضی متوسل شده است. این مدلها با استفاده از اطلاعات مربوط به فسیلهای ثبتشده، درخت تبارشناسی خانواده تیرکس، و همچنین شرایط اقلیمی و محیطی آن دوران توسعه یافتهاند. موریسون توضیح داد که مدلسازیهای انجامشده شکافهای موجود در پرونده فسیلی را نیز لحاظ کردهاند، بهطوریکه در صورت کشفهای جدید، میتوان مدل را بهروزرسانی کرد. به عنوان مثال، نتایج این مطالعه نشان میدهد ممکن است فسیلهایی از اجداد تیرکس هنوز در آسیا کشفنشده باقی مانده باشند.
چرا تیرکس به این اندازه غولپیکر شد؟
یکی دیگر از یافتههای مهم این تحقیق، بررسی دلایل رشد ناگهانی اندازه تیرانوسوریدها، از جمله تیرکس، در دورهای است که دمای زمین در حال کاهش بود. به گفته تیم پژوهش، این رشد ممکن است به توانایی بهتر این دایناسورها در تطبیق با اقلیمهای سردتر مربوط باشد؛ شاید به دلیل وجود پرهایی بر بدن آنها یا به خاطر ویژگیهای شبهخونگرمیشان.
موریسون و همکارانش توضیح دادهاند که این افزایش سریع در اندازه درست پس از انقراض گروه دیگری از دایناسورهای شکارچی غولپیکر به نام تیزدندانخزندگان (کارکارودونتوسوریدها) رخ داده است. با حذف این رقیبان بزرگ، جای خالی در رأس زنجیره غذایی ایجاد شد که تیرکس و خویشاوندانش آن را پر کردند. در نتیجه، تیرکس تا پایان دوره دایناسورها به وزنی حدود ۹ تن رسیده بود؛ وزنی معادل یک فیل آفریقایی بسیار بزرگ یا یک تانک سبک.
چرایی و چگونگی رشد سریع تیرکسها
چارلی شرر، از نویسندگان این تحقیق و فارغالتحصیل کارشناسی ارشد علوم زمین که بهزودی دکترای خود را در UCL آغاز خواهد کرد، در بیانیهای اعلام کرد: «یافتههای ما روشن کردهاند که چگونه بزرگترین تیرانوسورها در آمریکای شمالی و جنوبی در دوران کرتاسه ظاهر شدند و چرا در پایان این دوره به چنین اندازههایی رسیدند.»
او افزود: «احتمالاً این دایناسورها برای پر کردن جای خالی شکارچیان غولپیکر کارکارودونتوسورید، که حدود ۹۰ میلیون سال پیش منقرض شدند، به چنین ابعاد عظیمی دست یافتند.» به باور شرر، انقراض آن گروه شکارچی موانع زیستمحیطی را حذف کرد و راه را برای رشد سایز تیرانوسورها باز نمود.
نقش اقلیم در سرنوشت تیرکس
استیو بروست، دیرینهشناس دانشگاه ادینبرو اسکاتلند که در این پژوهش نقشی نداشته، در گفتوگویی با سی ان ان، این مقاله را «کاری دقیق و پژوهشی» توصیف کرد که سیر تکامل تیرانوسورها و سایر دایناسورهای گوشتخوار را در بستر تغییرات اقلیمی دنبال کرده است.
او گفت: «حتی بزرگترین و غالبترین دایناسورها هم تحت تأثیر تغییرات آبوهوایی قرار گرفتهاند. به نظر میرسد تیرانوسورها چندین بار و بهطور مستقل توانستهاند به اندازههای بزرگ دست یابند، آن هم در دورههایی که اقلیمهای سردتر به چنین رشدی کمک میکردند.»
بروست همچنین افزود: «در اقلیمهای خنک، بزرگ بودن آسانتر بود. پادشاهان دایناسورها از پیش برای سلطنت مقدر نشده بودند، بلکه اقلیم به آنها کمک کرد تا به سلطه برسند.» پژوهش جدید تیم دانشگاه کالج لندن، با بهرهگیری از مدلسازیهای نوین و تجزیهوتحلیل تبارشناختی، فصل تازهای را در درک ما از سیر تکامل و جابهجایی دایناسورهای عظیمالجثهای چون تیرکس گشوده است.
این یافتهها نه تنها ارتباط این جانوران با زیستبومهای آسیایی را تقویت میکند، بلکه نقش تعیینکننده اقلیم و رقابتهای زیستمحیطی را در شکلگیری دایناسورهای غولپیکر روشنتر میسازد. بیتردید با کشفیات فسیلی آینده، تصویر کاملتری از داستان این شکارچی افسانهای ترسیم خواهد شد.
source