وکیل حقوقی یکی از انواع وکیل‌ پایه یک دادگستری است که فعالیت‌های بسیار ارزنده‌ای برای موکلان حقیقی و حقوقی انجام می‌دهد. وکیل حقوقی با آشنایی گسترده‌ای که بر متن قانون مدنی، قانون اساسی، قانون اصناف و اماکن عمومی و قانون تجارت دارد، فرایندهای حقوقی متعددی مانند تنظیم قراردادها و ثبت رسمی فعالیت شرکت‌ها را به ثمر می‌رساند.

هر مجموعه یا کسب و کاری، به یک وکیل حقوقی خوب نیازمند است که همه امور شرکت را با قوانین، ماده‌ها و تبصره‌های قانونی تنظیم کند.

ما در این مقاله، قصد داریم ابتدا وکیل حقوقی را تعریف کنیم و به بیان تفاوت آن با سایر تخصص‌های حقوقی بپردازیم، سپس به سراغ شرح وظایف این وکیل و برخی دیگر از نکات تکمیلی برویم. مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند که با مفهوم وکیل حقوقی و وکالت حقوقی به خوبی آشنا شوید و ساز و کارهای قضایی خود را به بهترین شکل اجرایی کنید.

وکیل کیست و چه خدماتی به موکلان خود می‌دهد؟

وکیل یک نماینده صددرصد قانونی است که با مشاوره‌ها و پیگیری‌های حقوقی، فرایند انجام امور حقوقی را بهبود می‌بخشد. وکیل معمولا با ثبت یک سند رسمی، به نمایندگی شما منصوب می‌شود و مجموعه‌ای از اختیارات شما را به عهده می‌گیرد.

جالب است بدانید که وکیلان معمولا دو نوع موکل دارند:

• موکل شخصی.
• موکل حقوقی.

یک وکیل خوب، باید به خوبی حقوق این دو دسته از موکلان را بشناسد تا بتواند خدمات ارزنده‌ای را در راستای اهداف هر کدام، به ثمر رساند.

وکیل حقوقی چه کسی است؟

وکیل حقوقی به آن دسته از وکیل‌ها گفته می‌شود که کلیه کارها و پرونده‌های حقوقی موکلان را در مراجع غیر قضایی یا قضایی پیگیری می‌کنند؛ نکته مهم اینجاست که وکیل حقوقی فقط اجازه دارد که در محدوده اختیار مشخص‌شده توسط موکل، فعالیتش را انجام دهد.

محدوده اختیارات وکیل حقوقی از طرف موکل مشخص می‌شود و مسئله مهم اینجاست که عواقب و آثار کلیه امور یا فرایندهایی که توسط وکیل حقوقی انجام می‌شود از جهت قانونی متوجه موکل است؛ به بیان ساده‌تر، وکیل هر قراردادی را که امضا کند یا هر پرونده‌ای را که به پیش ببرد، گویی موکل آن عمل را انجام داده است.

وکیل حقوقی چه کمک‌هایی به موکل خود می‌کند؟

وکیل حقوقی بازه گسترده‌ای از فعالیت‌ها یا خدمت‌رسانی‌ها را به موکلان خود ارائه می‌دهد؛ البته در نهایت امر، این انتخاب و میل موکل است اهمیت دارد؛ یعنی موکل باید مشخص کند که وکیل حقوقی در چه حوزه‌ای از فعالیت‌های او وجود داشته باشد. در ادامه این بخش، فعالیت‌ها وکیل حقوقی را بصورت کلی بررسی می‌کنیم.

مشاوره حقوقی

یکی از برجسته‌ترین نقش‌های وکیل حقوقی در یک شرکت یا مجموعه تجاری‌ یا غیرتجاری، انجام کلیه مشاوره‌های حقوقی است؛ همانطور که به خوبی می‌دانید، وکلا آشنایی زیادی با فرایندهای قانونی و انواع کتاب‌های قانون دارند. به سبب همین مسئله، هیچ کسی بهتر از یک وکیل نمی‌تواند به مشاوره حقوقی بپردازد.

پیگیری حقوقی

در بخش‌های قبلی درباره این مورد اطلاعاتی را به دست دادیم؛ وکیل حقوقی می‌تواند در جایگاه یک نماینده حقوقی رسمی از طرف شما پیگیری‌های حقوقی را دنبال کند. به بیان دیگر، کارهایی مانند دنبال کردن انواع برگه‌های اعتباری مالی، مراجعه به دادگاه‌ها یا مراجع قضایی و سایر فعالیت‌های اداری جزو حیطه وظایف وکیل حقوقی قرار می‌گیرد.

چرا به یک وکیل حقوقی نیاز داریم؟

اشخاص حقیقی یا حقوقی ممکن است به این مسئله فکر کنند که برای پیشبرد فرآیندهای قانونی قضایی یا غیر قضایی چه نیازی است که حتما یک وکیل حضور داشته باشد. پاسخ دادن به این سوال بسیار ساده است. وکیل بیشتر از هر انسان دیگری به قوانین و ماده‌های قانونی مسلط است و قادر است که فرایندهای حقوقی دادگاهی یا غیردادگاهی را از زوایای گوناگونی بررسی کند.

وکیل مانند یک پزشک، در عرصه فعالیت خود صاحب نظر است و بهتر از هر انسان دیگری می‌داند که چه نقاط سیاهی در یک پرونده قضایی وجود دارد. وکیل حقوقی علاوه بر اینکه در جایگاه یک مشاور خوب عمل می‌کند و موکل را نسبت به بسیاری از جوانب حقوقی قضیه آگاه می‌سازد، می‌تواند با پیگیری‌های حقوقی، در وقت و زمان موکل خود، صرفه جویی کند.

وکیل حقوقی چه تعهداتی نسبت به موکل خود دارد؟

منظور ما از “تعهدات” وظایف و کارهایی است که یک وکیل حقوقی موظف به انجام آن‌ها می‌باشد. تعهدات وکیل حقوقی کاملا بستگی به محدوده اختیارات او دارد. هرچقدر که وظایف و محدوده اختیارات یک وکیل بیشتر باشد، تعهدات او نیز به موکل افزایش پیدا می‌کند.

تصور کنید که شما برای پیش بردن پرونده A به یک وکیل حقوقی نیاز دارید؛ در چنین زمانی، باید به یک دفتر ثبت رسمی مراجعه کنید و یک قرارداد صددرصد قانونی میان موکل و وکیل ایجاد نمایید. در برگه قرارداد، قسمتی مربوط به حیطه اختیارات یا محدوده اختیارت وکیل وجود دارد. در این قسمت باید بصورت شفاف بنویسید که وکیل صرفا برای پیش بردن پرونده A صاحب اختیار است.

البته این نکته را هم فراموش نکنید که برخی از موکلان اختیارات بسیار گسترده‌ای به وکیل خود می‌دهند یا به بیان دیگر، یک وکیل “تام الاختیار” استخدام می‌کنند.

انواع حقوق در یک جامعه مدنی

مطابق با تقسیم بندی‌های حقوقی در قوانین جمهوری اسلامی ایران، حق و حقوق‌های قانونی به دو دسته کلی حقوق عمومی و خصوصی تقسیم می‌شوند.

حقوق عمومی:

حقوق عمومی به آن دسته از حقوق یا وظایفی گفته می‌شود که از طرف همه نهادهای دولتی در برابر مردم، باید رعایت شوند؛ به عنوان مثال، حقوق ارباب رجوع در نهاد شهرداری یا حقوق برخورد صحیح با ارباب رجوع در ادارات دولتی، جزو حقوق عمومی محسوب می‌شود.

حقوق شخصی:

حقوق شخصی به دو دسته کلی تقسیم می‌شود؛ در ادامه این دو دسته را بررسی می‌کنیم.

حقوقی خصوصی شامل چه مواردی می‌شود؟

حقوق خصوصی به دو گروه کلی تقسیم می‌شود؛ این دو گروه به شرح زیر است:

حقوق شخصیت‌های حقیقی:

همه حقوق قانونی‌ای که میان اشخاص حقیقی موجود در جامعه باید رعایت شود، حقوقی اشخاص حقیقی گفته می‌شود؛ مواردی مانند حق دادخواهی، حق تحصیل در دانشگاه یا حق پیدا کردن یک شغل مناسب جزو حقوق اشخاص حقیقی محسوب می‌شود.

حقوق شخصیت‌های حقوقی:

حقوق مربوط به انواع کسب و کارها یا شرکت‌های تجاری و غیر تجاری با عنوان حقوق شخصیت‌های حقوقی شناخته می‌شود. پس حقوق مربوط به کلیه شرکت‌ها اعم از اینکه دارای منفعت باشند یا در شکل شرکت‌های عام المنفعه فعالیت کنند، جزو حقوق خصوصی قرار می‌گیرد.

وکیل حقوقی و حقوق خصوصی

با توجه به مقدماتی که در دو بخش قبلی بیان کردیم، گفتن این نکته الزامی است که موکل به صورت کلی به دو دسته شخصیت حقیقی یا شخصیت حقوقی شناخته می‌شود. وکیل حقوقی باید نسبت به حقوق این دو گروه از موکلان آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند به بهترین شکل، فرایندهای قانونی مربوط به شخصیت‌های حقیقی و حقوقی را به پیش ببرد.

لازم به ذکر است که در عرصه تجارت‌های نوین، هر شرکت تجاری یا غیرتجاری به یک وکیل حقوقی نیاز دارد؛ چراکه برای پیگیری بسیاری از پرونده‌های حقوقی لازم است که صاحب امتیاز شرکت، در محیط‌های قضایی یا غیر قضایی حاضر شود و پیگیری‌های قانونی خاصی را به انجام رساند؛ با توجه به محدودیت زمانی و دغدغه‌های مربوط به صاحبان شرکت‌ها و تجارت‌ها، اهمیت وکیل حقوقی بیش از پیش برجسته می‌شود.

حقوق بین‌المللی چیست؟

حقوق بین الملل نیز مانند حقوق داخلی به دو دسته کلی حقوق بین الملل خصوصی و عمومی تقسیم می‌شود؛ حقوق بین المللی دربرگیرنده بازه گسترده‌ای از روابط، اختیارات و ارتباطات دو کشور، دو شرکت بین‌المللی و دو شخص از دو ملیت متفاوت می‌شود.

گفتنی است که مسائل مربوط به حقوق بین المللی نیز از طریق وکیل حقوقی قابل‌پیگیری خواهد بود؛ اتفاقا در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، رشته‌ای دانشگاهی با عنوان “حقوق بین‌الملل” وجود دارد. فارغ‌التحصیلان این گرایش، اطلاعات وسیعی درباره مناسبات، قراردادها و مسائل مربوط به حقوق کشورهای گوناگون کسب می‌کنند.

وکیل از جهت تخصص به چه انواعی تقسیم می‌شود؟

اکثر وکیل‌های پایه یک دادگستری پس از آنکه دوره کارآموزی خود را پشت سر می‌گذارند و آزمون‌های علمی را هم تمام می‌کنند به سراغ تخصص‌های گوناگونی در زمینه‌های حقوقی می‌روند.

مسئله اینجاست که مسائل قضایی، حقوقی و قانونی بسیار گسترده هستند و هر وکیلی باید در یک حیطه یا زمینه خاص به کسب دانش و تجربه بپردازد تا بتواند از پس پرونده‌ها یا فرایندهای این عرصه بربیاید. در ادامه این بخش، تخصص‌های رایج وکیلان پایه یک دادگستری را معرفی می‌کنیم و تفاوت هر کدام را با وکیل حقوقی بیان می‌نماییم تا درک بهتری از انواع وکیل بر مبنای تخصص، به دست آورید.

وکیل کیفری

وکیل کیفری، متخصصی است که در دادگاه‌های نظامی، سازمان‌های تعزیراتی و دادگاه‌های کیفری به فعالیت می‌پردازد. وکیل کیفری با قوانینی مانند قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون مجازات نیروهای مسلح و قانون قاچاق اسلحه سروکار دارد و به پیشبرد پرونده‌هایی مانند ترک انفاق، کلاهبرداری، ارتشا و اختلاس می‌پردازد.

مهم‌ترین و برجسته‌ترین تفاوت وکیل کیفری با وکیل حقوقی در این مسئله است که وکیل حقوقی بیشتر از هر متخصص دیگری، در زمینه‌های تخصصی مشاوره‌های حقوقی و پیشبرد فعالیت‌های قانونی شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی می‌پردازد، درحالی‌که وکیل کیفری به پیشبرد پرونده‌های کیفری که معمولا با جرم و جنایت‌های گوناگونی همراه است، کمک می‌کند.

وکیل خانواده

وکیل خانواده به آن دسته از وکلا اطلاق می‌شود که در زمینه طلاق، مطالبه مهریه، نفقه، حضانت فرزند، اجرت المثل و نحله صاحب تخصص هستند و پرونده‌های این چنینی را قبول می‌کنند. این نوع از وکیل، در دادگاه خانواده در کنار موکل خود (زن یا مرد) حاضر می‌شود و بر سر مسائلی مانند حضانت فرزندان، توقیف اموال شوهر در مراحل اجرای مهریه و مبلغ اجرت المثل با قاضی وارد بحث می‌شود.

وکیل خانواده از جهات گوناگونی شبیه به وکیل حقوقی است اما یک تفاوت عمده میان این دو تخصص حقوقی وجود دارد؛ وکیل خانواده مانند وکیل حقوقی نماینده شخصیت‌های حقوقی می‌شود اما نکته اینجاست که این نمایندگی صرفا در حوزه مسائل خانواده است.

وکیل ملکی

وکیل ملکی یا وکیل املاک یکی از گرایش پرطرفدار در بین تخصص‌های وکلا است. وکیل ملکی به مراجعه‌کنندگان خود در زمینه دعاوی ملکی مشاوره می‌دهد و کمک می‌کند که فرایندهای دادگاهی پرونده‌های مربوط به اموال غیر منقول، به خوبی پیش رود. وکیل ملکی درباره مسائلی مانند دریافت مجوز پایان کار، تصرف عدوانی، اثبات مالکیت و تقسیم اموال مشاع اظهار نظر می‌کند.

وکیل ملکی نیز مانند وکیل خانواده، شباهت‌های زیادی به وکیل حقوقی دارد اما در یک کلام می‌توانیم بگوییم که وکالت حقوقی، یک تخصص جامع‌تر نسبت به این دو تخصص حقوقی است؛ چرا که یک وکیل حقوقی در برخی موارد می‌تواند نقش یک وکیل ملکی را هم برای موکل خود بازی کند.

وکیل مهاجرت

انجام فرایندهای مربوط به مهاجرت، اخراج از کشور یا تبعید به سرزمین‌های دیگر به عهده وکیل مهاجرت است. وکیل مهاجرت اطلاعات مفیدی در زمینه قوانین مهاجرت در سایر کشورها دارد و به موکل خود کمک می‌کند که بهترین مقصد را برای مهاجرت انتخاب کند.

وکیل مهاجرت در اموری مانند انتقال سرمایه یا تغییر سرمایه به یک ارز دیگر نیز ورود می‌کند؛ همچنین ممکن است در این راستا، با صرافی‌های بین‌المللی مشارکت‌های گسترده‌ای داشته باشد.

وکیل مهاجرت به سبب اینکه با قوانین و مقررات سایر کشورها درگیر است، شباهت زیادی به وکیل حقوق بین المللی دارد. جالب است بدانید که وکیل حقوقی می‌تواند مانند وکیل مهاجرت امور مربوط به مهاجرت موکل خود را پیگیری کند و در انتقال سرمایه به او کمک شایانی برساند.

وکیل عقد قرارداد

وکیل قرارداد بیشتر به یک کارشناس حقوقی خبره شباهت دارد که با وسعت اطلاعات حقوقی و آشنایی کافی به مسائل حقوقی دخیل در قراردادها، می‌کوشد تا موکل خود را نسبت به زیر و بم قراردادهای رسمی آگاه کند.

وکیل عقد قرارداد در تنظیم و نوشتن متن قراردادها نیز خبره است و تلاش می‌کند که زوایای گوناگون قراردادهای نوشته‌شده را برای موکل خود تشریح کند.

درباره تفاوت یا شباهت وکیل عقد قرارداد با وکیل حقوقی باید بگوییم که “عقد قرارداد تجاری یا غیرتجاری” یکی از فروع وظایف وکیل حقوقی محسوب می‌شود؛ هرچند ممکن است برخی از وکیل‌های پایه دو دادگستری بصورت تخصصی در چنین زمینه‌ای به فعالیت بپردازند.

وکیل امور شرکت‌های تجاری یا غیرتجاری

هر شرکت، مجموعه یا هلدینگ به یک یا چند وکیل خبره نیاز دارد؛ فرایند‌های قضایی و غیرقضایی بسیاری در هر مجموعه وجود دارد که فقط و فقط با حضور و پیگیری وکیل‌های امور شرکت‌ها به پیش می‌رود. گفتنی است که این دسته از وکلا، تمرکز خود را بر کسب اطلاعات و تخصص در زمینه حقوق شخصیت‌های حقوقی می‌گذارند و به عرصه‌های دیگر ورود نمی‌کنند.

“امور شرکت‌ها” نیز یکی دیگر از وظایف حقوقی وکیل حقوقی محسوب می‌شود؛ جالب است بدانید که یک وکیل حقوقی قادر است بصورت همزمان، امور شرکت‌ها و وظایف عقد قرارداد را به عهده بگیرد.

وکیل چک و سفته

وکیل چک و سفته، متخصصی است که با آشنایی کافی از فرایند وصول و مطالبه چک، برگشت چک، مطالبه سفته و مسائل مربوط به وصول طلب و پرداخت بدهی، به کار در این عرصه می‌پردازد. نکته مهم درباره سه تخصص “وکالت چک و سفته”، “امور شرکت‌ها” و “عقد قرارداد” این است که ممکن است یک وکیل هر یک از این سه تخصص را بصورت همزمان دنبال کند و کار هر کدام را به پیش ببرد.

سخن پایانی

وکیل حقوقی یکی از انواع تخصص‌های حقوقی پرطرفدار است که گره بسیاری از مشکلات را باز کرده است؛ وکیل حقوقی بصورت کلی دو دسته موکل دارد: موکل‌های حقوقی و حقیقی. وکیل حقوقی در مرحله اول به موکلان خود مشاوره می‌دهد و در مرحله بعدی، اقدام به پیگیری فرایندهای حقوقی موکل خود می‌کند. گفتنی است که وکیل حقوقی فقط و فقط قادر است در حیطه اختیارات خود فعالیت کند.

برای بهره بردن از وکیل حقوقی کارکشته که بتواند امور حقوقی و کیفری شما را به نحو احسن پیش ببرد می توانید به سایت حقوقی آریا دادیار مراجعه نمایید.